Vier blekerijen
Egmond kende dus in de loop der jaren in het totaal vier blekerijen. In 1665
of in het jaar waarin de bronnen voor het vervaardigen van de kaart van
het graafschap Egmond werden afgesloten, waren het er twee: een naamloze
blekerij ten westzuidwesten van Egmond-Binnen en de blekerij Tijdverdrijf.
In de jaren daarna kwamen er nog twee blekerijen bij: op de Zuiderbuurt
en het Mooijvelt. Er waren rond 1700 dus vier blekerijen in bedrijf. Na het
afbranden van de blekerij op de Zuiderbuurt in 1726 en het beëindigen van
de werkzaamheden, waren er ten tijde van de aardrijkskundige tekstuitgave
uit 1750 nog drie blekerijen over. In het Vaderlandsch Woordenboek, dat
in 1785 uitkwam, worden nog slechts twee blekerijen vermeld (3). Dat kan
als Lieftink de activiteiten van de blekerij Mooijvelt enkele jaren vóór zijn
overlijden in 1787 beëindigde of als Valkering de blekerij zonder naam
enkele jaren voor hij haar verkocht, niet meer gebruikte. In 1800 was alleen
blekerij Tijdverdrijf nog over, die vrij snel daarna haar deuren sloot, als ze
toen niet al dicht was(l).
Het einde van de blekerijen
In de tweede helft van de achttiende eeuw verdwenen de linnenblekerijen
niet alleen uit Egmond. Ook andere linnenblekerijen rond Haarlem raakten
na 1730 meer en meer in verval. Er was concurrentie uit het buitenland, waar
andere productie-, bleek- en handelscentra opkwamen. Verder werd linnen
steeds vaker vervangen door katoen. In Egmond en andere delen van Noord
Holland kwam aan de plaatselijke bloei mede een einde door de Engels-
Russische invasie tijdens de zogeheten 'Vergeten Oorlog' van 1799.
Het kadaster 1832 kent in Egmond geen grondeigenaren meer met als
beroep bleker en geen percelen die worden aangeduid als blekerij (11). Het
Aardrijkskundig woordenboek uit 1842 meldt expliciet dat de - volgens
de auteur - drie blekerijen die ooit in Egmond gevestigd waren, niet meer
bestaan (12). Zo was er een einde gekomen aan een eens bloeiende tak van
nijverheid in Egmond.
Bronnen
1. Regtdoorzee Greup-Roldanus, S.C.: Geschiedenis der Haarlemmer Blekerijen,
Haarlem 1936.
2. Wagenaar, J. e.a.: Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden, deel 8,
Amsterdam, 1750, p 355.
3. Kok, J., Vaderlandsch woordenboek, deel 13, Amsterdam 1785, p 170.
4. Berg, W.J. van den: Historisch Kadaster van de Binnen Egmonden (vier delen),
uitgeverij Bolwerk, Utrecht 1985.
Geestgronden, 25 (2018), nr. 2/3
69
