erfpacht aan de oud-ingelanden en laat aan hun het beheer van het Maalwater
over. Het Maalwater komt daarmee in 1590 bestuurlijk los te staan van de
Egmondermeer. Later wordt het Maalwater bij het grondgebied van Heiloo
gevoegd. De claim die de stad Alkmaar in de Bergemeer legt, blijft nog jaren
aanhangig. De laatste grenscorrectie tussen Alkmaar en Bergen in 1972
omvat het definitieve einde daarvan.
Bestuurlijke nasleep
De heren Brederode en Egmont hebben ieder een eigen invulling gegeven
aan het polderbestuur. Ten aanzien van het bestuur, het wegonderhoud en de
molenbemaling ontstaat in het begin zowel in de Berger- als de Egmonder
meer verschil van mening over de kostenverdeling tussen de eigenaren van
het oud land (de eilanden en het ingesloten aangrenzend land) en van nieuw
land binnen de boezemvaarten.
Zo is het onderhoud van de Bergermeer bij aanvang lokaal georganiseerd
waarbij de eigenaar de bedijking en waterwegen moeten onderhouden dat
aan zijn land grenst. Over de verdeling van de overige kosten wordt op 5
april 1568 een akkoord vastgelegd bij de Rekenkamer naar evenredigheid
van twee morgen oud land tegen één morgen nieuw land. Na de verbeurd
verklaring van de goederen van Brederode wordt het polderbestuur vanuit de
koning ingesteld met zijn rentmeester, de baljuw van Bergen samen met één
ingelanden van het oude- en één van het nieuwe land. Het duurt tot 13 juni
1586 voordat het polderbestuur gewijzigd wordt in een lokaal georganiseerde
waterschap met de schout van Bergen als dijkgraaf en de drie molenmeesters
als heemraden. Deze opzet wordt op 28 juli 1586 door het Hof van Holland
bekrachtigd. Met de teruggave van de verbeurdverklaarde goederen aan de
weduwe van Hendrik van Brederode, Amalia van Nieuwenaar als vrouwe
van Bergen, heeft ze op 10 januari 1587 ingestemd met het nieuwe opzet.
Een jaar na teruggave van de eigendommen aan huis Van Egmont met de
Pacificatie van Gent (8 november 1576) neemt de super-intendint over de
Graeffelijckheyt van Egmont Anthonis Geniets uit naam van de weduwe van
Lamoraal van Egmond, gravin Sabina van Beieren, als moeder, voogdesse
en ....hare g-raaf- soone hadde beschreeven) het initiatief voor de tweede
droogmaking.(50) Op 24 februari 1578 vindt hierover een bijeenkomst met
de ingelanden van de Egmondermeer plaats op het Stadshuis van Alkmaar.
Besloten wordt om tot herstel van de boezemvaartbedijking en molens over
te gaan. Naast het nieuwe land, eigendom van het huis Van Egmont, wordt
voorgesteld een omslag in rekening te brengen voor het oude land voor het
herstel en onderhoud. De ingelanden van oud land (eilanden en ingesloten
Geestgronden, 25 (2018), nr. 1
41
