Kieswet
De Kieswet van 1803 bepaalde dat de stemgerechtigden 'de Nederduitsche taal'
moesten kunnen lezen en schrijven. Bovendien moesten zij eigenaar of vrucht
gebruiker zijn van onroerende goederen in de provincie ter waarde van minstens
fl 1.500,- en vrij van speciale hypotheek. In 1850 volgde een aanvulling op deze
Kieswet. Er kwamen nu ook censuskiezers bij. Zij moesten een zeker bedrag
aan belastingen betalen om te mogen kiezen. Het moge duidelijk zijn dat Wim-
menum slechts een zeer beperkt aantal van deze vermogende inwoners had zodat
niet meer dan vier tot zeven ofwel 5% van de bevolking mocht stemmen, http://
www.tijdmachinegilzerijen.nl/detailview.aspx?id=7142
Aantal leden van Eerste en Tweede Kamer
Vanaf 1848 was er voor de Tweede Kamer een verband tussen het aantal zetels en
het inwoneraantal. Op 45.000 inwoners moest er één afgevaardigde zijn. Iedere
vijf jaar diende het zetelaantal te worden aangepast aan het inwoneraantal. Zo
waren er in 1848 68 en in 1859 72 Tweede Kamerleden. In 1848 werd het aantal
Eerste Kamerleden op 39 bepaald. De Kamerleden werkten niet permanent in
Den Haag. Voor vergaderingen en beraadslagingen moesten zijn uit de provincie
komen. Gezien de stemverhoudingen bij de behandeling van het wetsvoorstel
over de samenvoeging van Wimmenum en Egmond-Binnen was blijkbaar niet
ieder kamerlid aanwezig, https://www.pariement.com/id/vhnnmt71fkz5/zetel-
taltweede_en_eerstekamer.
Opcenten
Opcenten is een vorm van belasting welke wordt geheven bovenop de waarde
van een goed of dienst. Opcenten kunnen worden geheven als vast bedrag of
als een percentage. Deze laatste vorm is vergelijkbaar met het huidige BTW-
systeem. Overigens bestaat ook afcenten, een vorm van belastingvermindering.
Bronnen
1 Handelingen Tweede Kamer 1849-1850 08 juni 1850.
2 Handelingen Tweede Kamer 1856-1857: a. 14 november 1856. b. 07 mei 1857. c. 8 mei 1857.
3 Lion, Iz.J., Wet, regelende de zamenstelling, inrigting en bevoegdheid der gemeentebesturen,
's Gravenhage 1851.
4 Kamerstuk Tweede Kamer 1855-1856: a: kamerstuknummer LXXXIX ondernummers 1,2 en
15. b. CI, I.e. CXXI,7.
5 Vleuten, R. van, De geschiedenis van Schuylenburg en zijn bewoners, Geestgronden 14, 2/3,
p.60-74,1 augustus 2007.
6 Handelingen Eerste Kamer 1856-1857: a. 11 juni 1857. b. 12 juni 1857.
7 Leijen, R., Het einde van de gemeente Wimmenum, Geestgronden 14,2/3, p.39-42,1 augustus
2007.
40
Geestgronden, 24 (2017), nr. 1
