'Lambert Witzen, Majoor der stad Amsterdam verhuurt aan Claas Engelsz.
van Doorne, gewezen herbergier te Egmond-Binnen een bleekerij met huis te
Rinnegum, ten zuiden van de Hofstede Tijdverdrijf, voor 20 achtereenvolgende
jaren van 1681 tot 1701 voor 275 gulden per jaar (46)
In november 1703 zou Arent van Eybergen, notaris te Amsterdam, namens
Sara Nuyts, de weduwe van Lambert Witsen, zorg dragen voor de verkoop van
de 'Blijck' met bijbehorende grond aan Gerritsz. Pruym. De opbrengst van de
bleekerij was 2593 gulden plus 1407 gulden voor de roerende goederen.(47)
Nicolaes Witsen
Van de vijf zoons was de eerdergenoemde Nicolaes Cornelisz. in menig
opzicht de opvolger van Cornelis Witsen. (Afb. 26) Niet omdat hij diens
buitenplaats Tijdverdrijf erfde, maar omdat hij op overtuigende wijze in diens
voetsporen zou treden. Niet alleen maatschappelijk als bestuurder, maar ook
als verzamelaar en liefhebber van de kunsten en wetenschappen, die anders
dan zijn vader zijn kennis middels eigen geschriften wereldkundig maakte.
Op bestuurlijk vlak was Nicolaes Witsen onder andere lid van de Staten
Generaal en vervulde hij in Amsterdam dertienmaal het burgemeestersambt;
voor het eerst in 1682, voor het laatst in 1705. Daarnaast was hij, net als zijn
vader, enige tijd lid van de Admiraliteit van Amsterdam. Een zeer belangrijke
functie was die van bewindhebber van de VOC, mede omdat hij daardoor in
de gelegenheid was een uitgebreid netwerk op te bouwen voor zijn studie- en
verzamelactiviteiten.
Witsen correspondeerde met geleerde vrienden in Europa waaronder de
veelzijdige geleerde Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716) en was lid van
de Engelse Royal Society. Hij verwierf internationale bekendheid met zijn
rariteitenkabinet en geleerde publicaties. Voor wat dit laatste betreft maakte
hij vooral naam met twee lijvige naslagwerken. Het ene, het hiervoor reeds
genoemde Aloude Scheepsbouw en Bestier, was gewijd aan de geschiedenis
en de praktijk van de scheepsbouw, het andere was getiteld Noord en Oost
Tartarye en handelde over land en volk van Siberisch Rusland.(48) Met hulp
van zijn in Moskou levende neef en correspondentievriend Andries Andriesz.
Winius (1641-1716) vulde Nicolaes het tweede boek aan met een voor die
tijd baanbrekende landkaart van dit nog grotendeels onbekende deel van de
wereld.(49)
Nicolaes Witsen trouwde in 1674 met Catharina Hochepied (1654-1728).
Het huwelijk bleef tot hun verdriet kinderloos omdat geen der geboren
kinderen in leven bleef. Na een kort verblijf in Den Haag ging het echtpaar
144
Geestgronden, 23 (2016), nr. 4
