Dr. Igor Wladimiroff (1943) is te Amsterdam werkzaam als bestuursadviseur.
Hij publiceerde over de historische cartografie van Rusland en de cartografische
activiteiten van Nicolaes Witsen o.a. De kaart van een verzwegen vriendschap.
Nicolaes Witsen en Andrej Winius en de Nederlandse cartografie van Rusland. Op
dit onderwerp is Igor in 2008 ook gepromoveerd. Zijn studie naar Nicolaes Witsen
bracht ook onderstaand interessant verhaal over het huis Tijdverdrijf voort.
Igor Wladimiroff
HET HUIS TIJDVERDRIJF
Inleiding
In 1570 kwam Jacob Hendriksz. Witsz (15??-1595) met zijn gezin naar
Amsterdam om zijn geluk te beproeven in de handel. Hij was afkomstig uit de
omgeving van Alkmaar waar hij als koopman en binnenschipper zijn brood
verdiende. Witsz, later Witsen genoemd, kan niet hebben voorzien dat zijn
nageslacht zich binnen drie generaties zou ontwikkelen tot rijke, machtige
regenten. Dit stond niet los van de explosieve groei van de welvaart na de
Alteratie van 1578. In amper een eeuw groeide de bevolking van Amsterdam
van 30.000 naar 200.000 inwoners; de groei van de handel en de winsten was
navenant. Kooplieden lieten kapitale huizen aan de Amsterdamse grachten
bouwen en menigeen permitteerde zich een buitenplaats, soms in de streek
van herkomst. In de familie Witsen, rijk geworden in de handel op Rusland,
was dit de hofstede Tijdverdrijf in Egmond aan den Hoef.
In de geschiedschrijving over de familie Witsen komt dit buitenhuis zelden aan
de orde en dan nog zijdelings, meestal fragmentarisch en soms onzorgvuldig.
De voor dit onderwerp relevante studies hebben meestal betrekking op
Nicolaes Witsen (1641-1717) die in de familie het langst eigenaar van de
hofstede Tijdverdrijf was. J.F. Gebhard, de eerste serieuze biograaf van
Nicolaas Witsen, verwijst indirect naar diens buitenhuis in Egmond.(1) J.F.L.
de Balbian Verster maakt in zijn verhandeling over de herkomst van de naam
van het admiraalsschip 'Huis Tydverdrijf' melding van de gelijknamige
buitenplaats van Comelis Witsen (1605-1669) in Egmond aan den Hoef. (2)
In mijn proefschrift over de cartografische activiteiten van Nicolaes Witsen
beperk ik me tot de vermelding dat hij het 'landgoed' Tijdverdrijf van zijn
vader Cornelis Witsen erfde.(3) In het door de Werkgroep Oud Schrift van het
Regionaal Archief Alkmaar bewerkte manuscript van Gijsbert Boomkamp
(ca. 1707-1755) wordt melding gemaakt van de naam en de globale locatie
Geestgronden, 23 (2016), nr. 4
133
