In 1985 ging de slopershamer in het op een na oudste gebouw van Egmond aan
Zee. Alleen de Nederlands Hervormde Kerk aan de Voorstraat is ouder. Zo kwam
er een eind aan 184 jaar Egmondse geschiedenis en ging weer een prachtig stuk
cultureel erfgoed verloren.
Aad Baltus
VAN SCHUILKERK TOT POSTKANTOOR
Inleiding
Het gebouw aan de Zuiderstraat uit 1801, dat tot 1983 in bedrijf was als
postkantoor, diende tot 1886 als kerk voor de oud-katholieke gemeenschap
van Egmond aan Zee. Toen de kerk te klein werd voor de vele gelovigen
werd een nieuwe kerk gebouwd in de Voorstraat, die in 1886 gereed kwam.
Voordat de kerk in de Zuiderstraat in 1801 gebouwd werd stond er op die
plek een schuilkerk die niet meer was dan een grote schuur.
Sint Agneskerk
De Sint Agneskerk gebouwd in 1449, was aanvankelijk een rooms-
katholieke kerk. Tijdens de reformatie (vanaf 1517) is de kerk echter in
gebruik genomen voor de protestantse eredienst. Het protestantisme was
vanaf dat moment de officiële godsdienst in Nederland. Andere godsdiensten
waren wel toegestaan, maar mochten niet in het openbaar beleden worden.
Zodoende werd in de Zuiderstraat een schuur in gebruik genomen als
katholieke schuilkerk.
De Agneskerk heeft veel te lijden gehad van de watergeuzen. De geuzen
landden in april 1571 op de Egmondse kust. Het dorp werd volledig
geplunderd waarna 130 huisjes en de Sint Agneskerk in vlammen opgingen.
De kerktoren werd gelukkig gered zodat hij als baken voor de zeevarenden
behouden bleef.
Op 7 juni 1573 werd de kerk door toedoen van Diederick van Sonoy en
zijn mannen, die ook het Slot op de Hoef en de Abdij van Egmond-Binnen
verwoestten, opnieuw in brand gestoken. Te midden van de ruïne van de
oude Sint Agnes verrees een nieuwe kerk, tegen de in stand gebleven toren
aan. Deze kerk was een derde kleiner dan de vorige kerk. Hieruit blijkt dat de
meeste dorpelingen niet naar de hervormde godsdienst waren overgegaan en
dus rooms-katholiek waren gebleven.
Geestgronden, 23 (2016), nr. 2/3
51
