27 augustus - 19 september
Na de landing in de vroege morgen van 27 augustus vestigden de Britten een
bruggenhoofd en dwongen de Bataafse-Nederlandse troepen onder luitenant-
generaal Herman Willem Daendels terug. De gevechten duurden de hele dag
en tegen de avond werd besloten Den Helder te ontruimen zodat deze plaats
aan het Nieuwediep in Britse handen viel. Op 30 augustus gaf de Bataafse
vloot zich over aan de Britten. Op 10 september vielen de Frans-Bataafse
troepen de Britten bij Krabbendam aan maar de laatsten hielden stand en
de aanvallers trokken zich terug. Intussen gingen Britse versterkingen en
Russen aan land. De gecombineerde Brits-Russische troepen hadden al gauw
een numerieke overmacht van 40.000 man tegen de 23.000 troepen van
het verzwakte Frans-Bataafse leger. Op 19 september rukten de Britten en
Russen op vanuit hun posities bij Petten en Krabbendam. In Bergen kwam
het tot zware gevechten tot een Franse aanval vanuit Egmond aan Zee de
Russen weer uit Bergen verdreef. De aanvallers trokken zich terug naar
de uitgangsposities en geen van de partijen behaalde die dag terreinwinst.
Er volgden twee weken slecht weer en een nieuwe aanval moest worden
uitgesteld.
2 oktober
De eerste fases van de veldslag gingen volgens het Brits-Russische plan.
Om alle colonnes tegelijkertijd te laten bewegen, moest het tijdstip waarop
de colonnes vertrokken uitgesteld worden tot het ebgetij (om half zeven 's
ochtends), zodat Abercromby's colonne genoeg ruimte had om over het strand
op te rukken. De Britse generaals Coote en Chatham verdreven al na korte
tijd de Fransen uit de duinen en hun voorposten in Camperduin en Groet.
De centrale Russische colonne rukte vervolgens voorzichtig op. Ondertussen
dreven Burrard en Sedmoratzky de Franse en Bataafse troepen uit Schoorl
en Schoorldam en in de richting van Koedijk. Hier stopten ze en namen niet
verder deel aan de veldslag, met uitzondering van het artilleriebombardement
dat ze de rest van de dag op Koedijk en Bergen uitvoerden.
Ondertussen was de Franse linkervleugel teruggevallen naar Bergen. Dit was
een sterke positie en de hertog van York realiseerde zich dat hij de Fransen
uit Bergen moest verdrijven; het was de enige manier om zich van een
overwinning te verzekeren. Hij gaf Chatham daarom bevel om zijn brigade
de duinen in te sturen en samen met Coote's brigade de Fransen in de duinen
aan te vallen. Ze wisten de Fransen terug te dringen en hun positie in de
duinen bij Bergen op te geven. Alles leek nu klaar voor een aanval op Bergen
92 Geestgronden, 23 (2016), nr. 2/3