Een dag nadat dit bericht in Ons Blad verscheen, was de plaatselijke algemene
ledenvergadering van de R.K. Diocesane Land- en Tuinbouwbond (LTB) in
Egmond-Binnen. Deze bond was in 1915 opgericht als belangenorganisatie
voor katholieke boeren, tuinders en kwekers in het Bisdom Haarlem. Piet
Melker, die ook regelmatig op het land werkte en dus aanwezig was, stelde
die avond voor om te trachten na te gaan of een woningbouwvereniging
ook voor Egmond-Binnen kansen bood. Het voorstel werd enthousiast
ontvangen Meteen werd een onderzoekscommissie gevormd bestaande uit
Willem Apeldoorn, veehouder, tevens eerste kassier van de Boerenleenbank
en part-time ontvanger van de gemeentebelastingen (en grootvader van Wim
Apeldoorn van de elektrawinkel), veehouder Jan Liefting, Piet Melker zelf
en kapelaan Hoorneman, met de opdracht om elders te kijken hoe ze dat
deden en zo snel mogelijk verslag uit te brengen.
Inspiratie in Bergen
Gedraald werd er niet. Commissieleden togen meteen naar Bergen, waar al
een woningbouwvereniging was met de naam Roomsche Actie. Binnen twee
weken, op woensdag 12 februari 1919 bracht de commissie al verslag uit
tijdens een vergadering in het café van Jan Apeldoorn in de Abdij laan (nu
café Tervoort). Eerwaarde kapelaan Hoorneman voerde het woord, was mee
geweest naar Bergen en moedigde aan om hiermee verder te gaan. Egmond-
Binnen was dezelfde avond een nieuwe vereniging rijker die al gelijk bestond
uit 21 leden.
Verreweg de meesten zullen gehoopt hebben op deze manier de meeste
kans te maken op een goede, gezonde en betaalbare woning. Verkiezingen
voor het bestuur leverden de meeste stemmen op voor veehouder Willem
Apeldoorn, de meester van de lagere school in het dorp Joannes Verheggen,
kastelein Jan Apeldoorn, veehouder Jan Liefting Gzn en initiatiefnemer Piet
Melker. Vergaderen op de dag des heren vond men blijkbaar in deze kringen
geen zonde, want de volgende vergadering werd meteen gepland op zondag
16 februari.
Volkgezondheid door volkshuisvesting
Nu is misschien een goed moment om het verschijnsel woningbouwvereniging
te verduidelijken. Eeuwenlang was men gewend om de arbeidersklasse onder
te brengen in schamele behuizing. Ziekten, epidemieën en kindersterfte
waren verschijnselen die eeuwenlang werden geaccepteerd als Gods wil. In
de loop van de 19e eeuw kwamen er inzichten dat de volksgezondheid werd
beïnvloed door voeding en leefomstandigheden. Ziekten en dood leken te
Geestgronden, 23 (2016), nr. 2/3
67
