Over de Slotkapel in Egmond aan den Hoef raak je nooit uitgepraat of uit
geschreven. Telkens komen er weer interessante nieuwe feiten boven tafel. Jos
Hof schrijft in onderstaand artikel over een drieluik dat ooit de Slotkapel
heeft gesierd.
Jos Hof
DE ALTAARLUIKEN, BESTEMD VOOR DE SLOTKAPEL
Inleiding
In de collectie van Museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam bevinden
zich twee panelen (altaarluiken), die worden toegeschreven aan het atelier
van Jacob Corneliszoon van Oostsanen. Het betreft hier de beide zijpanelen.
Zij maakten ooit deel uit van een triptiek (drieluik). Onbekend is waar het
middenstuk is gebleven. Het zijn 16e eeuwse schilderstukken in olieverf op
paneel, 70 cm hoog en 26,5 cm breed, vervaardigd ca. 1516. Het linkerpaneel
laat ons een knielende kanunnik zien met achter hem St. Christoffel, het kindje
Jezus op zijn schouder dragend. Het rechterpaneel toont ons een afbeelding
van St. Catharina (van Alexandrië). Zij wordt aangeroepen als beschermster
tegen de pest en ter bewaking van de kuisheid. Ook wordt ze soms gezien als
beschermster tijdens bevallingen.
St. Catharinakapel op den Hoef
Ik heb deze panelen reeds in juli 2014 mogen bewonderen, toen ze te zien
waren tijdens de expositie over de werken van Jacob Comelisz van Oostsanen
in het Stedelijk Museum te Alkmaar. Er was een tekstbordje bij aangebracht
waarop te lezen stond dat de panelen ooit het altaar sierden in de St. Catharina
kapel in de abdij van Egmond. In een mailbericht aan de conservator van het
museum heb ik geschreven dat in de oude abdij geen kapel was toegewijd
aan St. Catharina, en dat het volgens mij de St. Catharinakapel (Slotkapel) te
Egmond aan den Hoef moest zijn. De patrones van de Slotkapel was immers
St. Catharina., en de knielende geestelijke is gekleed als een kanunnik.
Jan II van Egmont (Jan met de bellen, 1385-1451) liet de oude, uit 1229
daterende Slotkapel afbreken en in 1431 vervangen door de huidige. Aan de
kapel verbond hij een kapittel0 van 6 kanunniken, het 'Catharijnenconvent
op Den Hoef' (zie ook Geestgronden jaargang 22 nummer 1, April 2015).
Jan, die vrijwel zijn hele leven in onmin lag met de abdij van Egmond,
Geestgronden, 22 (2015), nr. 4
139
