De Dienst Inspectie Kunstbescherming had reeds eerder de z.g. 'monumentale'
klokken (eeuwenoude of heel bijzondere klokken) geregistreerd. Hiermee
hoopte men dat deze werden gevrijwaard van een eventuele vordering. Ook
de klok van de Slotkapel stond geregistreerd als 'monumentaal'. Het mocht
niet baten. Net als alle andere 'M-klokken' werd ook de in 1750 door Johan
Verbruggen gegoten luidklok van de Slotkapel gevorderd.
Afb. 12 Krantenknipsel uit
'Vrij Nederland' 1942. Archief
Stichting 4 en 5 Mei Enschede
De luidklokken werden overal uit het land vandaan verzameld. In oktober
1944 besloten de Duitsers 226 in Leerdam verzamelde klokken, waaronder
de klok van de Slotkapel, te transporteren naar de munitiefabriek te Hamburg.
Daarvoor werd in Dordrecht het schip 'Op Hoop van Zegen' gevorderd, welk
eigendom was van de 65-jarige schipper J. van Dijk. Deze weigerde echter
het transport uit te voeren. Schipper Homma kreeg toen de opdracht om met
het genoemde schip de reis naar Hamburg te maken.
Op 10 november 1944 vertrok het schip 'Op Hoop van Zegen' met 226
luidklokken aan boord, richting Hamburg. Getrokken door een Duitse
sleepboot zou men via Amsterdam, Urk en Emden varen. In Urk was men
(door het Verzet) op de hoogte gebracht dat dit schip met bijzondere lading
72
Geestgronden, 22 (2015), nr. 2/3
DE ROOF AAN ONZE KERKGEBOUWEN.
„Gij weel, dat wij thans de kerkklokken wegnemen", zelde Seyss
Inquart In zijn laatste redevoering. Nesn, wij wisten het niet, ma3r ja,
we welen helaas zooveel schanddaden van dc DullSchpfs «tel, die
we pas later ontdekken of heelemaal niet ontdekken. Hoevelen onzer
landgenooten hebben niet in of bulten hun vaderland in stille den
dood gevonden onder de bestiale mishandeling van hun tyrannen.
Koevele menschen worden niet In stilte uil hun hulzen gehaald,
waarvan men niels, totaal niets, meer hoort? Hoevele Nederlandsche
rijkdommen heelt de Duitscher ons niet afgenomen, in stille, met
duivelsch raffinement? Wij kunnen dit alles zells bij benadering niet
zeggen.
Kerkklokken kunnen echter niet in stilte worden weggenomen.
Toen de Dullschers in 1917 Ie Brugge dc 560ÖQ kg zware klok wil
den halen uil hel beroemde Belfort aldaar, welke poging is mislukt,
sprak de gehecle bevolking van Brugge over deze schenddaad, die
bedreven werd aan een hunner dierbaarste goederen
„€on oud gebruik", Jawel, een oud gebruik bij de voorvaderen
van hel Duitscbe volk, bij de Duilschers van 1870 en 1914. Wc weten
het nu, Inderdaad, De Duitscher zal zijn waren aard nimmer ver
loochenen. tl
„Vroeger roofde men de kolken on de monstransen uit de kerken
zegt Seyss Inquart. Juisl, maar dal waren dan ook de rooversbenden
der barbaren, wier eenig doel verovering en plundering was. De
Duitscher Is waarlijk een meester in het navolgen van zijn barbaor-
scho voorgangers. En hij is tf blijkbaar nog trotsch op ookl
Nog beieren de klokken in onze torens. Hoe lang nog? De be-
zeiter zal onze klokken nemen, maar geen Nederlander zal ertoe
medewerken orn neer te halen wa! hij eens met een verblijd hart
hoog in de ruimte heeft gestcid: de kroon op zijn bedehuis! Dc
onderdrukker zal zelf zijn schendende handen rum onze heiligdom
men moeten slaan. Wij steken geen vinger uitl a
