De glas-in-lood ramen van de Slotkapel in Egmond aan den Hoef behoren
tot de mooiste van Nederland. In onderstaand artikel schrijft Jos Hof over de
geschiedenis van deze ramen. Om u te kunnen laten genieten van de prachtige
kleuren in deze ramen hebben we ze in dit artikel breeduit in kleur afgedrukt.
Jos Hof
DE GEBRANDSCHILDERDE RAMEN VAN DE SLOTKAPEL
Inleiding
Om te voorkomen dat Spaanse militairen zich konden gaan nestelen in
strategisch belangrijke gebouwen in de dorpen rond Alkmaar, in voorbereiding
op de belegering van de stad, werden deze door de Geuzen vernield. Op
7 juni 1573 onderging het Slot op den Hoef dit lot. Op dezelfde dag werd
ook de abdij van Egmond vernield. De in 1431 gebouwde St. Catharinakerk
(Slotkapel) raakte zwaar beschadigd. Delen van de noord- en zuidgevel en
vrijwel het gehele dak gingen verloren. Het gebouw stond er gehavend bij
en was niet meer te gebruiken als bedehuis, en het door Jan van Egmont
gestichtte en aan de kapel verbonden kapittel van kanunniken kon de eredienst
niet meer uitoefenen. Zestig jaar na het fatale bezoek van de Geuzen werd,
in opdracht van de Staten van Holland, een begin gemaakt met het herstel
van de kapel. Na ruim een jaar van restaureren werd het kerkgebouw in 1634
overgedragen aan de Nederlands Hervormde Gemeente.
Restauratie 1633-1634
Tijdens de restauratieperiode 1633-1634 werd de Slotkapel verrijkt met 13
gebrandschilderde ramen. Vijf werden er geplaatst in het koor, vier in de
Noordgevel en vier in de Zuidgevel. Al deze ramen zijn geschonken door
officiële instanties en adellijke personen, t.w. de stad Haarlem en de steden
behorende tot het Noorderkwartier t.w. Alkmaar, Enkhuizen, Hoom, Edam,
Monnikendam, Purmerend, en Medemblik. Ook prins Frederik Hendrik van
Oranje-Nassau, jonkheer Johan van Foreest en jonkheer Thomas van Egmond
van den Nijenburg schonken een raam, evenals de Staten van Holland en West
Friesland en het Noorderkwartier. De ramen van de eveneens tot de zeven steden
van het Noorderkwartier behorende Hoorn en Edam zijn verloren gegaan.
De glazeniers
Het raam, geschonken door de stad Haarlem is vervaardigd door glazenier,
glasschrijver, schilder en tekenaar Pieter Holsteyn, 1585- Haarlem 1662. De
114
Geestgronden, 21 (2014), nr. 4