Hanswijk was een gehucht aan de oever van de rivier de Dijle in België
en was destijds gelegen in het district Mechelen. Inmiddels is het volledig
opgegaan in de stad Mechelen en als herinnering resteren daar nog de
Hanswij(c)kstraat en de Hanswijkvaart.
In de 16e eeuw trokken vele kooplieden, een goed heenkomen zoekend voor
de Spaanse troepen, vanuit de zuidelijke Nederlanden noordwaarts. Een
aantal van hen verkoos om in Egmond aan den Hoef een buitenplaats te
bouwen. Zo verrezen hier o.a. de buitens Beekvliet, Eindhoef, Gelderland,
Klarenbeek, Kortberaad, Middenhoef, Oudhoef, Riga, Tijdverdrijf en
Hanswijk1'. Tijdens de Engels-Russiche invasie en de daarop volgende
gevechten in 1799 werden veel van deze buitenplaatsen zwaar beschadigd
en nadien afgebroken om nooit meer herbouwd te worden. Helaas is over
het bestaan van de buitenplaats Hanswijk nauwelijks iets in de archieven
terug te vinden.
De nog steeds bestaande familienamen Hanswijk en Van Hanswijk zijn
zeer vermoedelijk terug te voeren op de naam van het voorvermelde
gehucht doch (nog) niet aantoonbaar is dat een nazaat uit één van deze
families de opdrachtgever was tot de bouw van een buiten in Egmond aan
den Hoef. Wat wel duidelijk wordt uit de Historisch Kadaster2' is dat ene
Mr. Johan Willem van Hanswijk (Den Bosch 1750-Grave 1808) tussen
1789 en 1794 eigenaar was van het grootste deel (afb. 23) van wat wij
nu kennen als het Hanswijk. Hij was in de periode 1788-1795 lid van de
Vroedschap (stadsbestuur) van Alkmaar en kocht in die periode blijkbaar
de bezittingen in Egmond aan den Hoef. Hoewel Mr. Johan Willem van
Hanswijk (afb. 24) dus maar korte tijd eigenaar van het terrein is geweest
is het zeer waarschijnlijk dat hij degene is aan wie de naam is ontleed.
Mogelijk heeft hij zijn bezit, destijds ongeveer gesitueerd op de huidige
adressen Slotweg 14 en 16, Hanswijk genoemd, maar aantoonbaar is dit
niet.
Afb. 24 Silhouet van Mr. Johan Willem van Hanswijk.
Pentekening ca. 1775-1799. Collectie: Rijksbureau
voor Kunsthistorische Documentatie. Inventarisnr.
IB00115670
Geestgronden, 21 (2014), nr. 1
35
n
