Hoe zagen bezoekers in de negentiende eeuw Egmond-Binnen als ze lopend
door de duinen bij het kleine dorpje aankwamen? Jesse geeft hiervan een sfeer
volle schets in onderstaand artikel waarin ooggetuige beschrijvingen worden
gegeven uit die tijd.
Jesse van Dijl
BEZOEKERS VAN DE ADELBERTUSPUT IN DE NEGENTIENDE EEUW
Inleiding
Tienduizenden bezoekers komen elk jaar naar de Egmonden. Toeristen
voor het strand en de zee, voor de bollenvelden in bloei, de kunst,
cultuur en natuur. In alle media worden vervolgens breeduit verslagen
van deze bezoeken geschreven. De prachtigste foto's op internet, mooie
reportages in publicaties. Een overvloed van informatie die het soms zelfs
erg ingewikkeld maakt om dat te vinden wat je zoekt. Hoe anders is het
om een beschrijving te vinden van hoe het er bijvoorbeeld tweehonderd
jaar geleden aan toeging. Van verschillende thema's is uiteraard enorm
veel terug te vinden; de abdij, het slot, de visserij, belangrijke personen,
hele bibliotheken zijn hierover volgeschreven en veel is bekend. Maar
een mooi sfeerverhaal van het Egmond zoals het werd gezien door een
voorbijganger is veel moeilijker te ontdekken.
Lang geleden waren er geen toeristen of bezoekers, en als ze er al waren dan
schreven ze niet veel op over hun belevenissen. En als ze toch wel wat schreven
dan is het maar de vraag of dat bewaard is gebleven. Wanneer je niets te
zoeken had in de Egmonden, dan kwam je er niet zo snel. Een uitzondering
hierop vormden de bedevaartgangers of pelgrims. Individuen of groepen
die binnen een religieus kader op zoek gingen naar zichzelf op een plek waar
ze konden nadenken. Vaak een plek waaraan heilige kenmerken werden
toegekend en waar een wonder is gebeurd. Zo'n bekend bedevaartsoord was
en is tegenwoordig nog steeds de Adelbertusput bij Egmond-Binnen.
De Adelbertus Kapel
Toen de missionaris Adelbert rond 740 overleed, werd hij begraven in
Egmond. Het oorspronkelijke Egmond. Het duurde niet lang of rondom
zijn graf begonnen wonderen plaats te vinden en dit trok pelgrims aan.
Een echte cultus ontstond en er werd een kerkje boven het graf gebouwd.
68
Geestgronden, 20 (2013), nr. 2/3
