Als je kerkscheepjegoogiet dan vind je duizenden hits. Het blijkt in het ver
leden heel gangbaar te zijn geweest om de kerk te versieren met een scheeps
model, of om een zelf gemaakt scheepsmodel aan de kerk te schenken. Zo
staan er honderden (misschien duizenden modellen) in kerken. Vooral in vis
sersplaatsen was men zeer gehecht aan deze traditie (bijv. Wijk aan Zee). In
onderstaand artikel beschrijft Jos Hof het scheepje in de Slotkapel en de re
cente restauratie daarvan.
Jos Hof
HET KERKSCHEEPJE IN DE SLOTKAPEL
Inleiding
Op dinsdag 24 juli 2012 werd door Ab Hoving, in het bijzijn van enkele
bestuursleden van de Stichting Restauratie Slotkapel, het herstelde
kerkscheepje in het koor van de kapel teruggehangen. Ab Hoving,
deskundige op het gebied scheepsmodellen had, na een rondleiding in
de Slotkapel, aangeboden het kerkscheepje te willen opknappen. Vanaf
de begane grond kon men zien dat masten en tuigage beschadigd waren.
Verbazing alom, toen geconstateerd werd dat het scheepje door een vogel
moest zijn beschadigd (vermoedelijk een duif). Het dek lag bezaaid met
vogelpoep! Ook in 1988 werd het scheepje gerestaureerd. Toen was de
heer F. Kramers uit Monnickendam, verbonden aan het Rijksmuseum-
Scheepvaartmuseum te Amsterdam, de restaurateur.
Het ophangen van scheepsmodellen in kerken is in feite een zeer oude gewoonte.
De traditie zou zijn ontstaan in de Hervormde Kerk. Oud-vissers, maar ook
sluis- en havenmeesters bouwden een scheepje en schonken het aan de kerk.
Niet alle scheepsmodellen in kerken zijn votief geschonken. Zij fungeren ook
wel als kerksieraad of als herinnering aan een bepaalde gebeurtenis1}.
Het kerkscheepje van de Slotkapel was een geschenk van Jacob Krans
Sieuwers, dorpsonderwijzer en koster te Egmond aan den Hoef. In de
notulen van de Kerkvoogdij van 4 april 1856 lezen we:Voorts is besloten
het scheepje, dat door Jacob Krans Sieuwers aan de kerk ten geschenke
is gegeven, zal worden opgehangen in de kerk te Egmond aan den Hoef,
voor het monument van Nicolaas Witsen'2) Vermoedelijk was de schenker
ook de bouwer van het scheepje. Na de restauratieperiode van 1914-1915
werd het verplaatst en in het koor van de kerk opgehangen.
107
Geestgronden, 19 (2012), nr. 4
