In ruil hiervoor moesten deze vissers 10 procent van de gevangen vis afstaan
aan de abdij in Egmond-Binnen. Dat ging zo goed, dat na een aantal jaren
het klooster meer vis ontving dan dat ze zelf nodig hadden. Dit zette kwaad
bloed bij de heren van Egmond. Er heerste al langere tijd een machtstrijd
tussen de heren van Egmond en de Abdij en de heren van Egmond zochten
allerlei mogelijkheden om het recht op den tienden vischvan het klooster
af te nemen. In 1436 lukte het Jan de Tweede, met de hulp van de abt van
Middelburg om door een uitspraak van Philips de Goede het recht in handen
te krijgen. Sinds die tijd werd het Den HofVisch genoemd. Uit een rekening
van 1599 van het Graafschap Egmont blijkt dat Jan Meeuwisze dit recht in
pacht had van Magdalena van Waardenburg voor een bedrag van 4 gulden en
15 stuivers.
Heer Walgerus of Wallingier 's Heeren Dodös zoon van Egmont, stichtte
de deezer plaetze ein den jare 1036 eene Kapelle ter eere van St. Agniet,
hebbende eenige jaren te voren ook het eerste beginsel aen dit fraïe dorp
gegeven door het timmeren van tien huisjes, die by door eenige verarmde
buuren of huislieden om niet bewonen liet, om met visschen in de Noortzee
den kost te zoeken, op die voorwaerden, dat ze den tienden Visch aen de
Abdye van Egmont zouden geven. Dit gelukte hun vervolgens zoo wel,
dat de huizen van jaer tot jaer vermeerdert wierden, en dus tot een braef
dorp aangroeiden, gaende de visscherye dagelyx met meerder schuiten
voort, zodat het recht van den tienden visch, dat in den beginne weinigh te
beduiden had, meter tyt aenzienelyk wiert, en de monniken het geheele Jaer
door meerder visch bequamen, als zy benodigt waren, 't geen den heeren
van Egmont zodanigh verdroot, dat zy telkens gelegenheit zochten om het
zelve den kloosterbroederen te ontvremden en ook ten laesten heer Jan, de
tweeden van dien naem, 's heeren Ar ents zoone van Egmont, in den jare 1436
gelukte door een verkregen uitspraek van Philip den goeden, hertogh van
Bourgondië, als grave van Hollant gevestigt, en die door een met list verkrege
bevestiging des Abts van Middelburgh en het heimelyk weghnemen van het
kloosterregel, dan nevens dat van den Abt en den heere van Egmont daer
aen gehangen wiert zonder de toestemmingeen zelfs tegens den wille dier
Geestelyken, en dus hebben de heeren en graven van Egmont sedert het recht
van den Hofvisch gehad, blykende onder anderen uit de rekeninge van het
Afb. 21 Google Earth afbeelding van Egmond aan Zee met een inzet van het oude
Egmond uit 1686 op de juiste locatie en de juiste schaal
Geestgronden, 18 (2011), nr. 2/3
67
