Kustwacht
Onder Albertus van Willigenburg, die van 1878 tot 1903 de baas is, gaat er
heel wat veranderen. Op 5 juli 1882 vergaat het marineschip 'de Adder' vlak
voor Scheveningen, waarbij 65 manschappen omkomen. Het drama wordt
echter pas opgemerkt als de lichamen aanspoelen. Dit is voor de marine de
aanstoot om de kustwacht op te richten en in 1886 is die bij Egmond een
feit. De van Speyk wordt ingericht als seinpost met twee vlaggenmasten. Het
moet een grote verandering zijn voor de torenwachters. Voortaan loopt er
dag en nacht een wacht op de omloop om uit te kijken naar de scheepvaart en
naar de andere seinposten. Ook moeten ze leren omgaan met de seinvlaggen
en de gasseinlamp. Vijfman is dag en nacht in de weer. Overdag één en bij
donker twee. Die wisselen elkaar elk half uur af binnen bij de lantaarn en
buiten op de omloop, waar de man achter een schotje kan schuilen. Bij erge
kou wisselen ze om het kwartier. Ze hebben ook de beschikking over een
telegraaftoestel. Het is in feite de eerste telefoon, die alleen met tien andere
kustposten in verbinding staat. De opzichter die voor het eerst verbinding
heeft met Bergen, noteert na afloop dat hij wel hard moest praten, want
immers, Bergen ligt wel op twee uur gaans'.
Later krijgen ze ook de stormwaarschuwingsdienst erbij (tot 1949). Dan
hijsen ze de stormbal of vanaf windkracht 8 een kegel en 's nachts rode
of witte lampen. Er is meteen al samenwerking tussen de kustwacht en de
reddingmaatschappij want er zijn talloze schipbreuken en reddingen bij
Egmond. Zo redt bootsman Jaepie Jaepie met zijn roeiers in 1892 met grote
moeite zes man van de schoener 'Menno', maar zoals vaak gebeurt, zijn er
ook slachtoffers. Egmond heeft in zijn bestaan veel zonen te betreuren. De
vuurtorenwachter weet waarvoor hij de wacht houdt.
Lichtwachters met de oliekan
Jan de Graafif (1862 - 1949) is ongeveer 37 jaar vuurtorenwachter, van 1892
tot 1929. Blijkbaar heeft hij toch al eerder af en toe dienst gedaan, want er
zijn verhalen dat hij ook nog op de Zuidertoren heeft gewerkt. Jan is dan in
de kost bij zijn nicht Cor van der Pol in de Bergstraat en de toren is zijn lust
en zijn leven. Hij maakt ook de ontwikkeling mee van de peterolielamp naar
het elektrische licht in 1919.
Cornelis of Kees Gomes is lichtwachter van 1904 tot 1914. Hij is in 1877
geboren in Den Helder en werkt na zijn diensttijd bij de marine op een
lichtschip en op de toren Eierland. Hij trouwt in 1904 met de Texelse Johanna
Geestgronden, 16 (2009), nr. 4
101
