Op oude kaarten (van na 1300) vind je Rinnegom alleen nog maar terug als
kruizing van wegen zonder veel bebouwing van betekenis. Nu vind je alleen
nog een paar bordjes langs de weg die de naam Rinnegom in leven houden.
Rinnegom vanaf ong. 1000 tot 1250
Hoewel Rinnegom al bestond voor de stichting van het mannenklooster in
Egmond-Binnen in 966 is de geschiedenis van Rinnegom nauw verweven
met die van het klooster. In dit artikel zullen we dan ook aan de hand van
het boek De abdij van Egmond van aanvang tot 1573 van J. Hof een beeld
proberen te geven van Rinnegom in het begin van de middeleeuwen.
Rond het jaar 1000 was het niet algemeen om transacties vast te leggen in
oorkonden of contracten. Vaak werd er slechts een aantekening gemaakt op
een leeg stuk van bijvoorbeeld een evangelieboek.
De eerste verwijzing van het bestaan van Rinnegom vinden we in een
evangelieboek (niet het Evangeliarum van Egmond). In deze aantekening
schenkt Graaf Dirk II bij de bouw van het nieuwe stenen mannenklooster in
966 een aanzienlijk grondgebied van 90 hoeven (hoeve is een middeleeuwse
oppervlaktemaat) aan de abdij. De desbetreffende aantekening luidt: Acht
hoeven in de villa Rinnegom, twee hoeven rondom het klooster zelf en in
de villa Arem tien en een halve hoeve en nog eens negen hoeven. In de
elfde en twaalfde eeuw draagt de Egmondse samenleving blijkens de
toenmaals bestaande rechts- en dienstverhoudingen nog het karakter van een
villagemeenschap (zie toelichting in het kader aan het eind van dit artikel).
Het is niet helemaal duidelijk welke stukken land de gift precies omvatten,
maar het is vrij zeker dat de graaf hier één of twee villa's nl. Rinnegom en
Arem of delen hiervan geschonken heeft. Zeker is dat hieronder de oude
erfpachtlanden vielen, die in drie groepen aangeduid worden als: 'die hure
in Egmonde, die hure in Rinninghem en die Stuutmade'In het Liher sancti
Adalberti en ook in een valse oorkonde uit 1083 worden deze schenkingen
nog eens samengevat als 'het land tussen Wimmenum en Arem'
Arem dekte in die tijd het huidige Noord-Bakkum en Egmond-Binnen vanaf
de Zanddijk tot de beek Galenvoort. Rinnegom grensde aan Arem en dekte
toen niet alleen het huidige Rinnegom maar ook Egmond aan den Hoef tot
aan de Tiggellaan en liep tot aan een zuidgrens die de Galenvoort genoemd
werd, bij de tegenwoordige boerderij Waterrijk.
4
Geestgronden. 16 (2009), nr. I
