Bas. Deze titel sluit aan bij Goosens interpretatie van de Nederlandse
Opstand, waarin vooral de rol van de adel centraal staat (en niet de religie
of allerlei sociaal-economische motieven) - een adel die zich verzette
tegen de centraliserende politiek van de koning die de macht van de adel
systematisch probeerde te breken.
Het boek is nadrukkelijk geen complete biografie van het leven van
Lamoraal. In het boek gaat het slechts over zijn politieke leven in zoverre
dit relatie heeft met de grote politiek van zijn tijd en dan met name met de
Nederlandse Opstand. Alle bekende gebeurtenissen uit de geschiedenis van
de Nederlandse Opstand trekken één voor één voorbij - van de aanbieding
van het smeekschrift van de edelen tot en met de in hechtenis neming van
Egmond en Home. Soms plaatst Goosens wat kritische kanttekeningen bij
het in het verleden vaak wat al te heroïsch vertelde verhaal, zoals bij
Lamoraals grote overwinning bij Saint-Quentin waarin volgens Goosens
Lamoraal "geen beslissende rol" zou hebben gespeeld. Ten tijde van de
Nederlandse Opstand werd Lamoraal geplaagd door een gespleten loyali
teit. Hij werd gedreven door een grote persoonlijke eerzucht en door loyali
teit aan de hoge adel waaruit hij afkomstig was. Maar tegelijk is hij ook
trouw aan de koning en altijd een goed katholiek gebleven. Het mocht niet
baten. Op 5 juni 1568 werd hij onthoofd op de Grote Markt in Brussel. Zijn
stoffelijke resten werden overgebracht naar Zottegem en bijgezet in de
crypte van de Onze Lieve Vrouwe Kerk. Deze crypte is nog steeds te
bezichtigen.
Het boek van Goosens is geen 'Egmonds' verhaal in de zin dat het dorp
Egmond er een rol in speelt. Dat kan ook niet voor iemand die eigenlijk
nooit in Egmond vertoefde. Lamoraals naam is wel verbonden gebleven
met de inpolderingen in de regio, waarvoor hij verantwoordelijk was. Na
zijn dood werd, op last van Willem van Oranje, het stamslot in Egmond
met de grond gelijkgemaakt. Overigens ook weer niet zo erg dat Lamoraals
gelijknamige zoon - toen de gemoederen wat bedaard waren - er nog een
tijdje heeft gewoond. Deze Lamoraal van Egmond was de laatste graaf van
Egmond die woonde op het Slot aan den Hoef.
Aline Goosens, Slachtoffer van verraad en intrige. Graaf Lamoraal van
Egmond 1522-1568 (Davidsfonds 2007, ISBN 9789058264428)Q
nr. 4
Geestgronden. 14 (2007), nr. 4
127
