Natuurlijk, voor de kinderen en ook voor de ouders had het gebruik waar
schijnlijk geen religieuze betekenis. Maar het feit dat het gebruik vooral
bij oud-katholieke kinderen in zwang was, die op sacramentsdag in de
preek in de kerk aan het manna werden herinnerd, lijkt mij toch te duiden
op een zekere samenhang. Maar waar komt dan de naam Nieuwe Nierop
vandaan?
Voor de kinderen was de Nieuwe Nierop een mythische figuur, waarvan
ze eigenlijk geen voorstelling hadden. Daarbij hoorde ook een mythische
naam van liefst een veraf gelegen herkomst. Het toeval wil dat achter
Schagen een dorpje ligt met de naam Nieuwe Niedorp, in dialect ook wel
gespeld als Nieuwe Nierep. Is het mogelijk dat de Nieuwe Nierep een
fantasienaam is, die ontleend is aan dit dorpje uit de kop van Noord-
Holland? Een mythische verwijzing zoals ook van Sinterklaas verteld
wordt dat hij uit het ver weg gelegen Spanje komt?
Verder onderzoek nodig
Misschien dat verder onderzoek ons op het spoor kan brengen van de his
torische achtergronden van de Nieuwe Nierep in Egmond aan Zee. Ik ben
vooral benieuwd naar vroege verwijzingen naar dit voor Nederland unieke
gebruik en ik houd mij aanbevolen voor tips van de lezers van Geestgronden.
Steekproefsgewijs heb ik in het Regionaal Archief al enkele plaatselijke
kranten uit de jaren twintig en dertig doorgenomen, ook de digitaal
beschikbare versies van deze kranten. Helaas vond ik geen verwijzingen
naar de Nieuwe Nierep. Mogelijk werd het gebruik pas laat geïntrodu
ceerd en vormde inderdaad de crisis in de jaren twintig de context.
Misschien werd het geïnitieerd door een ouder die zich geïnspireerd wist
door het feest van Sacramentsdag. Vooralsnog is er niets met zekerheid
over te zeggen.
Ondertussen vind ik het verhaal van pastoor Münch om zich voor een
kerkelijk ritueel te laten inspireren door de traditie van rijsjesdag heel
leuk om te horen. Ik ben het eens met Jannetje Conijn, die stelt dat dit
soort tradities het waard zijn om in stand te houden en misschien zelfs
opnieuw tot leven te wekken. Het is toch een uniek folkloristisch feest uit
Egmond, dat nergens anders bekend is.
Geestgronden, 14 (2007), nr. 1
27
