Al wat oudere Egmond aan Zee-ers kunnen het zich nog uit hun jeugd herinne
ren. De dag voor Sacramentsdag was het gebruik om in de duinen rijsjes te pluk
ken. In huis werden de rijsjes op een stoel of een schotel gelegd, de volgende
ochtend lag er snoepgoed onder. Het gebruik heeft de mysterieuze naam De
Nieuwe Nierep, ook wel gespeld als de Nieuwe Nierop.
Albert van der Zeijden
DE NIEUWE NIEREP, RIJSJESDAG IN EGMOND AAN ZEE
Inleiding
Bij het Nederlands Centrum voor Volkscultuur in Utrecht, waar ik werk,
zijn we zeer geïnteresseerd in allerlei volksculturele gewoonten en gebrui
ken (zie www.volkscultuur.nl). Toen ik bezig was met een tentoonstelling
over ons meest bekende folkloristische feest Sinterklaas, viel mijn oog op
een passage in een al wat ouder boek van S.J. van der Molen, zijn over
zichtswerk Levend Volkslevenwaarvan de eerste druk in 1961 verscheen.
Van der Molen heeft het over 'een soort van lentelijke Sinterklaas' in
Egmond aan Zee, 'wat wel erg uit de toon valt'nergens anders bekend is
en volgens hem ook nooit ergens beschreven. Ik citeer Van der Molen:
'Het speelt zich af op Sakramentsdagtien dagen na Pinksteren. De kinde
ren leggen 's avonds wilgenrijsjes onder de stoelen, en dan vinden zij er
de volgende dag allerlei versnaperingen onder. 'De Nieuwe Nierop' is er
dan geweest en men stelt deze zomerse Sinterklaas voor als een oud man
met een lange witte baard. Helaas schijnt dit gebruik niet meer in volle
fleur te zijn, meldt de beschrijver, die in de rijsjes een vaderlandse en echt-
kinderlijke vervanging wil zien van de zuidelijke palmtakken der op
Sakramentsdag ook nu nog zeer gebruikelijke processies
Van der Molen haalde zijn informatie over de Nieuwe Nierop uit een arti
kel van Tjaard de Haan in De Speelwagen van 1955. Hij is de 'beschrijver'
waar Van der Molen in zijn stuk naar verwees. Zowel Tjaard de Haan als
De Speelwagen zijn mij goed bekend. Tjaard de Haan (1919-1983) was
indertijd een bekende figuur, die veel heeft gedaan voor de popularisering
van de volkscultuur in Nederland. Ik heb uitvoerig over hem geschreven in
mijn boek De voorgeschiedenis van het Nederlands Centrum voor
Volkscultuur. Als bestuurslid van het Nederlands Volkskundig Genootschap
en als hoofdredacteur van het blad Neerlands Volksleven mag Tjaard de
Geestgronden, 14 (2007), nr. 1
19
