in feite alleen in naam het koningschap uitoefende, maar in de praktijk nau
welijks hun autoriteit kon waarmaken, want de Friezen erkenden geen heer
of koning. Om daar wat aan te doen besloot Karei de Eenvoudige predikers
naar deze gebieden te sturen om ze te kerstenen, omdat men van mening
was dat de Friezen, als ze zich tot het Christendom bekeerd zouden hebben,
zich als rechtschapen Christenen zijn koningsschap zouden erkennen. Hun
oorspronkelijke geloof was gebaseerd op de Skandinavische godencultuur,
o.a. Wodan, Odin enz. Zo kwam het dat omstreeks 690 Sint Willibrordus
met zijn gezellen vanuit Ierland naar deze streken kwamen om het geloof te
prediken. Aanvankelijk konden ze hun missiewerk slechts ten zuiden van
de Schelde uitoefenen, omdat boven deze lijn de weerstand die de Friezen
boden tegen de heilsboodschap te groot was. Pas nadat Karei Martel in 719
de Friezen vernietigend verslagen had nabij het Frieze Hoorns wordt ook
ten noorden van de Schelde prediking mogelijk. Het kan dus pas na die tijd
geweest zijn dat we Sint Willibrordus in Heiloo aantreffen, waar hij het eer
ste christelijke kerkje in deze omgeving sticht op de plaats van het huidige
Witte Kerkje. Dit moet niet meer geweest zijn dan een eenvoudige eensche-
pige houten kapel. Ook vond hij nog tijd om een put te graven die er nu nog
steeds aanwezig is. Een van zijn gezellen, die hij aanstelde als deken van
dit kerkje was Adelbertus. Dit was een zoon van een edelman uit York in
Engeland, die zijn opleiding had gehad in hetzelfde klooster als Willibrordus
en Bonefatius. Adelbertus vinden we later terug in Egmond waar hij in 740
overleed en waar zijn volgelingen, de eerste christenen in deze streek, hem
begroeven en een kapelletje boven zijn graf oprichtten.
Egmond
Dit eerste Egmond bestond uit een paar boeren hoeves en was een zogenaam
de 'geest'. Deze geestenwaren ontgonnen gebieden die elliptisch van vorm
waren, tussen de duinen en het achter de strandwal gelegen moeras omdat dit
de enige plekken waren waar landbouw uitgeoefend kon worden. We komen
'geest' nog steeds in veel plaatsnamen langs de kust tegen, zoals Uitgeest,
Oegstgeest, Geestmerambacht enz. Op de plaats van het huidige Egmond-
Binnen lag in die tijd een Friese nederzetting dat Hallem heette en waarvan de
inwoners zich met de visvangst bezig hielden. Ze deden dit op de Noordzee
die ze konden bereiken via een aftakking van het bovengenoemde Oer-IJ. Na
het jaar 650 raakte deze aftakking zodanig verzand dat de Hallemers de zee
vrijwel niet meer konden bereiken. Vandaar dat zij uiteindelijk bij de heer
Walengier, een plaatselijk potentaat, vergunning vroegen voor het vestigen van
Geestgronden14 (2007), nr. 1
1 I
