Over de oorsprong van de naam Egmond is niet veel met zekerheid te zeggen,
maar over de plaats waar de eerste Egmonders woonden is geen onzekerheid. Ze
woonden rond de Adelbertus akker bij het huidige Egmond-Binnen. Toen de
bewoners daar wegtrokken naar Hallem, verhuisde de naam Egmond mee,
Hallern werd omgedoopt in Egmond.
Gerrit-Jan Rutgers en Luc Lassche
HET EERSTE EGMOND
De geologische omstandigheden
Na de laatste ijstijd zijn er langs onze kust strandwallen ontstaan, verhoog
de gebieden die evenwijdig aan de kust liepen en die op enkele plaatsen
onderbroken werden door de uitmonding van de grote rivieren in de
Noordzee. Er zijn een aantal van deze strandwallen te onderscheiden, de
oudste liggen het meest landinwaarts. Zo kunnen we een strandwal onder
scheiden waarop Limmen, Heiloo en Alkmaar liggen. Tussen de strandwal
len bleven er moerassen en meren over, restanten van het oude Oer-IJ. dat
in het Gat van Bergen uitmondde. In die tijd zag de kustlijn er heel anders
uit dan nu. De duinen zoals we die nu kennen, ontbraken vrijwel geheel. De
vloedlijn lag zo'n 2 km verder west dan nu. Bewoning was alleen mogelijk
op de strandwallen. Vanaf zo'n 2000 jaar voor Christus zijn de strandwal
len altijd bewoond geweest, met uitzondering van soms lange perioden
waarin bewoning, door de wisselende omstandigheden, niet meer mogelijk
was. Door verstuiving ontstonden er op de strandwallen duinruggen, die we
nu 'Oude Duinennoemen. Dit proces ging voort tot aan het eind van de
Romeinse tijd (ong. 450 na Chr.)
Door veranderende klimatologische omstandigheden zoals stijging van de
zeespiegel en stormen traden er kustdoorbraken op waardoor bewoning in
deze streken zo goed als onmogelijk werd. Pas in de 7-de eeuw werd bewo
ning weer mogelijk omdat de zeespiegel weer daalde en het water zich
weer gedeeltelijk terugtrok. Echter het landschap veranderde zo snel, door
verstuivingen en verzanding van de aftakkingen naar zee dat het bestaan
heel hard moet zijn geweest. Landbouw was alleen mogelijk in een smalle
strook achter de toen nog lage duinen. Via de aftakkingen naar de zee kon
men visvangst bedrijven. Dit is de tijd van het ontstaan van Egmond.
Geestgronden, 14 (2007), nr. 1
9
