de Somme spreken vanwege de enorme verliezen aan manschappen nog
steeds tot de verbeelding. Minder bekend zijn de strijd op zee, de duikboot
oorlog en de strijd in de lucht. Zoals eerder vermeld bouwde Duitsland in
de Eerste Wereldoorlog ca. 85 oorlogszeppelins. Deze luchtschepen werden
gebouwd door Luftschiffbau Zeppelin en Schutte-Lanz. Tijdens de Eerste
Wereldoorlog zette het Duitse leger de marine-zeppelins in om doelen in
Engeland te bombarderen. Het leger registreerde haar luchtschepen als LZ
(Luftschiff Zeppelin) gevolgd door een nummer en de marine als L
(Luftschiff) eveneens gevolgd door een nummer. De luchtschepen van
Schutte-Lanz werden door beide krijgsmachtonderdelen als SL (Schutte-
Lanz) gevolgd door een nummer geregistreerd. In eerste instantie werden
alleen militaire doelen rond Londen en aan de oostkust tussen Harwich en
Dover aangevallen maar later ook de steden zelf. Steden die getroffen wer
den waren o.a. Londen, Harwich, Dover (57% van de aanvallen) en Great
Yarmouth (20%). De eerste aanval met zeppelins vond plaats op 19 januari
1915. Omdat de Britse verdedigers al snel bedreven raakten in het in brand
schieten van deze luchtschepen bleek dit luchtoffensief geen groot succes.
De laatste aanval vond plaats op 5 augustus 1918. In de tussenliggende
periode werden 52 aanvalsvluchten, soms wel met 12 luchtschepen tegelijk,
uitgevoerd. In totaal werden 225 ton aan explosieven afgeworpen, werden
557 personen gedood en raakten er 1.358 gewond. De totale schade aan
Britse zijde beliep ca. 7,5 miljoen dollar, terwijl de Duitsers 17 luchtsche
pen neergeschoten zagen worden en er nog 66 andere verloren zagen gaan
ten gevolge van weersomstandigheden (sneeuwstormen, ijsvorming) en
andere ongelukken.
Afb. 3: De L-l 1 in vlucht. Let op de motoren en het registratienummer linksonder
op de romp (uit collectie Rob Leijen)
Geestgronden, 12 (2005), nr. 1
5