De pompen hadden ook een sociale functie. Men kwam hier bijeen om
water te halen of de was te doen en maakte onderwijl een praatje. Vaak werd
ook het laatste nieuws bij de dorpspomp uitgewisseld. In Egmond aan Zee
bevindt zich de laatst overgebleven dorpspomp op het Pompplein. De pomp
heeft niet meer de functie van 'tappunt' maar dient nog slechts als decoratie.
De pomp is overigens wel de bron waaraan het plein zijn naam ontleent; in
dat opzicht is de aanwezigheid van de pomp nog steeds van betekenis.
Wanneer je oude prentbriefkaarten en foto's uit het begin van de 20e eeuw
bekijkt, valt op dat op het Pompplein soms wel en soms geen pomp staat.
De afgebeelde pomp lijkt echter in de verste verte niet op de pomp die er
anno 2004 staat en dit terwijl volgens het Cultuurhistorisch Inventarisatie
Project van de voormalige gemeente Egmond, de pomp wordt gedateerd op
ca. 1860. Dit 'raadsel' vormde de aanleiding voor verder onderzoek.
De Tweede Wereldoorlog
In de Tweede Wereldoorlog werd door de Duitse bezetter de zogenaamde
neue Westwall, in de volksmond ook aangeduid als Atlantikwall, aangelegd.
De Duitse generaal Erwin Rommel, die overigens zelf op 24 maart 1944
Egmond aan Zee bezocht, verordonneerde ter verdediging de inrichting van
een brede strook land langs de gehele Europese kust. Als gevolg hiervan
werd in Egmond aan Zee het gehele Westeinde (ten westen van de huidige
Smidstraat en het oude postkantoor aan de Zuiderstraat) gesloopt. Oud-
Egmonder Jacob Stam (1929-2003) schreef hierover in het boekje Egmond
aan Zee in oorlog en vree (IJmuiden. 1989). Anderhalfjaar voor het bezoek
van Rommel waren in december 1942, op wat civiel personeel en de
bemanning van de strandreddingboot President Steyn na, alle inwoners van
Egmond aan Zee reeds naar elders geëvacueerd. Na het bezoek van
Rommel moesten ook de laatste personen het doip verlaten. Er waren dus
geen ooggetuigen die hebben kunnen vertellen wat er met de dorpspomp is
gebeurd. Het vermoeden bestaat dat de pomp door de bezetter is afgevoerd
en in Duitsland is omgesmolten voor de productie van wapentuig.
Op 5 mei 1945 werd in hotel De Wereld in Wageningen de capitulatie gete
kend. Spoedig daarna werd een aanvang gemaakt met de wederopbouw, zo
ook in de Egmonden (Geestgronden jrg. 8, nr. 4 december 2001, blz.
116-120). In 1946 was de boulevard weer in ere hersteld. Het Pompplein en
de bebouwing daaromheen volgden in de jaren daarna. Er stond echter geen
pomp zodat het plein haar naam niet waarmaakte.
146
GeestgrondenII (2004), nr. 4
