Bovendien gaven tradities meer kleur aan zulke gebeurtenissen en boden al
naar gelang de gebeurtenis steun ofwel troost. De Noord-Hollandse begra
fenisrituelen waren veelomvattend en werden ook in de Egmondse boeren
families gehanteerd.
Het kraambed
In de negentiende eeuw was de dood altijd in het dagelijkse leven aanwe
zig. Er heersten epidemieën en andere ziektes door slechte hygiëne en het
ontbreken van goede woon- en werkomstandigheden. De medische kennis
was gering waardoor mensen stierven aan verwondingen en kwalen die
tegenwoordig eenvoudig te genezen zijn. Ook was de kans groot dat vrou
wen in het kraambed stierven. Een huwelijk begon in de verwachting van
een goede gezamenlijke toekomst en gezinsuitbreiding hoorde daarbij.
Maar men wist wel degelijk welk risico dat inhield want in iedere uitzet
behoorde een doos met doodgoed. Deze kleding was in een speciale doek
gevouwen of er werd een zwart lint om gestrikt. In Noord-Holland was bij
voorbeeld in de periode van 1841 tot 1869 de kindersterfte maar liefst 39,1
procent.
Afb. 10: Dood kind. Een uitgedoofde fakkel symboliseert de dood van dit op stro
opgebaarde kindje (ca. 1650, Bartholomeus van der Helst)
130
Geestgronden, 11 (2004), nr. 4
