Afb. 10: De Haarlemse
fotograaf kiekte op 15 juli
1937 aan de Braamsingel
een rib van de vinvis (uit
collectie Piet Groen)
oudste melding dateert van 8 september 1306 op Ameland. Egmond komt
tweemaal voor: een stranding op 1494 en die van 1 maart 1915.
Van oude strandingen zijn wel talrijke prenten bekend, maar merkwaardig
genoeg ontbreken de rijmen, die bij de potvis wel veelvuldig voorkomen.
Geleerden uit die tijd wisten maar weinig van walvissen, laat staan de
gewone bevolking. In de periode van 1570-1650 kwamen walvissen veel
voor in pamfletten en op gravures en tekeningen. Juist in deze tijd heersten
er angst en onzekerheid door oorlog en godsdienstige twisten in Nederland.
Het aanspoelen van een walvis werd als een vaak slecht voorteken gezien
De eerste foto's - van een op 16 november 1904 te Huisduinen gestrande
vinvis - zijn afkomstig van Dr. A.J. van Pesch te Amsterdam. Van de mees
te strandingen daarna is fotomateriaal aanwezig. De laatste melding van
een vinvis dateert van 18 september 1944 bij Brouwershaven.
Tot slot nog dit. In het artikel De bark Sokrates Geestgronden jrg. 3 nr.
3/4 (december 1996) staat dat behalve de Sokrates op 5 september 1884
ook nog een walvis strandde. Dat was gebaseerd op informatie in het blad
De Reddingsboot, Mededelingen van de Koninklijke Noord- en Zuid-
Hoilandsche Reddingmaatschappij, no. 93. december 1962 (blz. 3832).
Nader onderzoek in het archief van Naturalis te Leiden leverde op. dat de
'walvis' van 1884 een 'griend' was, een grote dolfijnsoort met stompe en
ronde kop. En dat het skelet van dit dier destijds terecht is gekomen in het
Zoölogisch Museum van Amsterdam. Oud-conservator afdeling Zoogdieren
Geestgronden, 7 (2000), nr. 4
