en Billiton. Daar zullen wij slag leveren tegen een Japans eskader. Een stuk
of 6 torpedojagers varen naast elkaar over een breed front. Bij dag worden
loopt de meest rechtse jager, de Banckert'2', op een rif en is total loss. De
bemanning wordt overgenomen door een andere jager en de Banckert
wordt met wat kanonschoten aan flarden geschoten door zijn eigen volk.
's Middags om ongeveer drie uur is het goed raak: een vloot Japanse bom
menwerpers verschijnt en gaat de schepen bombarderen. Door verspreiden
en vlugge koersveranderingen ontkomen wij aan treffers en naar ik meen te
weten is ook geen der andere schepen geraakt. De terugtocht werd bevolen:
ieder op eigen gelegenheid; het eskader werd ontbonden.
Die zondag is de geschiedenis ingegaan als Black Sunday. Wij misten
luchtbescherming; al onze vliegtuigen waren reeds bij de verdediging van
Malakka en Singapore omgekomen. Zonder luchtdekking waren de sche
pen vrijwel machteloos tegen vijandelijke bommenwerpers. Je kunt ze
alleen dwingen middels afweergeschut op grote hoogte te blijven, waardoor
het bommen richten minder doeltreffend is.
Op die 15e februari is ook de 'onneembare' vesting Singapore in Japanse i
handen gevallen. Van Jan de Roode, de 'ziekenpa', krijg ik een kalmerend
pilletje, want ik was een beetje uit mijn gewone doen van al die bomexplo
sies om ons heen en het gedaver van het geschut.
Wij trekken ons terug door Straat Soenda, laden nog olie in de baai van
Telok Betong op de zuidpunt van Sumatra. Het is daar een heksenketel van
naar Java vluchtende mensen in alle mogelijke soorten vaartuigen van zeil-
prauwen tot KPM-stomers (stomers van de Koninklijke Pakketvaart-Maat
schappij, red.). Op de wal staan honderden verlaten auto's: waardeloos
geworden. De commandant van een bij ons horende jager, ik denk van de
Kortenaerwist dat daar aan de wal een magazijn met 50 torpedo's was
en hij stelde voor te trachten deze aan boord te nemen. Dit doldrieste voor
stel werd gelukkig door onze commandant afgewezen. Je moet er niet aan
denken in oorlogstijd rond te varen met 25 torpedo's als deklading; er zou
behalve het gevaar ook geen ruimte meer zijn om je te bewegen. Wij gaan
naar Tjilatjap aan Java's zuidkust, hetgeen in feite 'terugtrekken' betekent.
Verscheidene koopvaardijschepen lossen diverse goederen. Het is nog de
enige veilig bereikbare haven van geheel Nederlands Oost-Indië.
De officier Zeeger Veeckens komt naar mij toe en zegt zeer enthousiast:
Stamwij hebben officieel bericht gekregen dat de op 4 februari neergescho
ten Japanse bommenwerper door ons kanon van 7,5 cm is gebeurd, nu moe
ten wij iemand hebben die een vliegtuigje op de loop van dat kanon kan
48
Geestgronden, 7 (2000), nr. 2/3
