Krijt of de Krijthoeve, van ouds de plaats waar de kampstrijd werd gehou
den, als het godsoordeel met de wapenen werd ingeroepen. Ook over
den eigendom van dit veld hebben de Heeren van Egmond met de abten
langen tijd getwist. Ten jare 1451 beslisten een aantal edelen, als scheids-
regters opgeroepen, dat het den Heer toebehoorde, maar dat hij 't niet
bebouwen noch beplanten mogt. Een paar eeuwen later werd het niettemin
door het dorpsbestuur beplant... "2
Middeleeuws toernooiveld?
Kloppen deze historische aantekeningen van voorloper Craandijk? Ja, gro
tendeels wel. In het Historisch Kadaster van de Binnen-Egmonden wordt
bijvoorbeeld een attestatie (getuigenis) van 28 januari 1722 uit het nota
rieel archief aangehaald. Daarin staat nadrukkelijk vermeld: "De Krijt altijd
toebehoord heeft aan het dorp. De ypen en linden die erop staan, zijn voor
ongeveer 60 jaar geleden op order van de regenten geplant, speciaal de
ene regel linden langs de muur van de plaats van de heer Minnes te Hoorn,
van de Langestraat tot de steeg."3 Met de Langestraat wordt hier de huidi
ge Abdijlaan bedoeld, met de steeg de Boonakkersteeg en met 'de plaats
van de heer Minnes' te Hoorn het in 1822-23 helaas afgebroken buiten
Zorgwijkook wel het Hooge Huys aan de Krijt genoemd en in een trans-
portacte uit 1754 omschreven als een Heerenhuis met stal, koetshuys, tuin
en tuinmanswoning, benevens een speelhuis met erf daar tegenover "4
Verder blijkt inderdaad uit een oorkonde van de abdij dat er hier op 16
augustus 1451 een uitspraak gedaan werd in het taaie geschil tussen de abt
van het klooster en de heer van het Slot op den Hoef. Adellijke scheids
rechters bepaalden toen dat het Krijtt, gelegen tussen het kerkhof en het
dorp Egmont, een leen is van de Heer van Egmont, maar dat hij dit onbe-
timmerd moet laten".5 Pater J. Hof, de Egmondse benedictijner abdijhistori
cus heeft het over het Krijt, een stuk grond voor de abdijkerk, dat aan het
hospitaal toebehoorde." Dat hospitaal, voor het eerst in 1239 vermeld,
hoorde wel bij het klooster maar stond er apart van. Het bezat een eigen
tuin, begraafplaats en kapel. Een verklaring uit 1538 noemt het een gast-
huys in de Herenstraat voor zeker schamele luiden hebbende haere
alimentatie altoos uit de abdye voors."h Met de Herenstraat wordt volgens
Hof de huidige Abdijlaan bedoeld. Het Historisch Kadaster situeert de
Gasthuistuin in het grote blok tussen de Abdijlaan (vroeger Lange- of
Kerkstraat genoemd), de oprijlaan naar de huidige abdijkerk (voorheen
respectievelijk deels Weg naar 't Klooster en Voetpad over 't Klooster
56
Geestgronden, 4 (1997), nr. 3/4
