boezems openbaar toegankelijk waren. Sinds de 19e eeuw werd de open
baarheid van jaagpaden in landelijke wetgeving vastgelegd. Zo berustte dat
openbare karakter van 1811 tot 1908 op een van oorsprong Franse wet uit 1669,
de Ordonnance pour les eaux et forêts. Nadien gold hier de Rivierenxvet.2
Tussen de beide wereldoorlogen nam echter het transport met trekschuiten
sterk af. Toch bevat een dossier in het Provinciaal Bestuursarchief te
Haarlem over 'vaartverbetering' nog een schatting uit 1918 over het aantal
vaartuigen per jaar op beide vaarten: circa 2700 per jaar. Dat is dus zo'n 52
vletten per week en 7 per dag. Gelet ook op de vele klachten over de slech
te bevaarbaarheid niet eens zo'n laag aantal voor deze nadagen van het
jagen!' In 1916 werden de aloude jaagpaden langs beide vaarten door de
toenmalige gemeente Egmond-Binnen als openbare voetpaden in de nieu
we Ligger der Wegen opgenomen, conform het provinciale Reglement op
de Wegen in Noordholland uit 1893.4 Krachtens de Wegenwet van 1930
zijn deze voetpaden grotendeels ook in de opvolgers van die liggers, de
Leggers der Wegen terecht gekomen.' Aangezien de Wegenwet nog steeds
van kracht is (de laatste wijziging dateert van 1993) en de paden niet door
het bevoegd gezag aan de openbaarheid onttrokken zijn, betekent dat dat
beide nog steeds openbaar zijn en dat landeigenaren of hun pachters elke
wandelaar vrije doorgang moeten verlenen.'' Eigenlijk iets vanzelfspre
kends, net zoals vrije doorgang op elke openbare weg, klein of groot, ver
hard of niet, dat is. Zeker in een tijd waarin de behoefte aan 'groene',
recreatieve wandelroutes zo gegroeid is. Toch heeft de gemeente Egmond
dit jaar nog heel wat uit de kast moeten halen om tegen de wens van som
mige boeren in de 'dichtgeslibde' openbaarheid alhier weer te herstellen en
de paden (bijna) geheel weer toegankelijk te maken. Daardoor is de wijde,
groene Egmondermeer, een cultuur-historisch landschap van grote waarde,
opnieuw en hopelijk voorgoed voor de wandelaar ontsloten.
De wandelende Hoevervaart op de voet gevolgd
De Ronde der Egmonder Jaagpaden bleek een topper op de landelijke
Voetpadendagen 1996! Meer dan 450 wandelaars waren in het weekend
van 12-13 oktober present voor een tocht vanuit Egmond aan de Hoef
over de openbare graskades van de Hoever- en Bindervaart, die de gemeen
te kortgeleden weer toegankelijk heeft gemaakt met nieuwe bruggetjes,
over- en omstapjes. De organisatoren, de stichtingen Hart voor Egmond en
Lopende Zaken, waren dan ook blij verrast, al konden ze de toeloop nauwe
lijks aan! Het merendeel van de lopers was streekbewoner. En voor velen
Geestgronden, 3 (1996), nr. 3/4
77
