Dit jaar wordt gevierd, dat Nederland vijftig jaar geleden bevrijd werd. Ron
Ranzijn schreef voor het Noordhollands Dagblad van 3 mei 1980 een artikel
over het dagelijks leven in Egmond tijdens de tweede wereldoorlog. Hij
interviewde daarvoor vele Egmonders. Die hadden liever, dat de auteur geen
namen noemde. Geestgronden vindt het de moeite waard het kranteartikel
hier nogmaals af te drukken, omdat het een goede sfeerbeschrijving van de
oorlogstijd biedt. Uiteraard komen niet alle facetten aan de orde. De rol van
het verzet bijvoorbeeld is niet belicht. Daar zou een apart artikel aan gewijd
moeten worden. Verder verwijzen we naar bestaande publikaties als Egmond
aan Zee in oorlog en vree (Schoorl, 1989) van Jacob Stam en hoofdstuk V
(pagina 108-123) in Als de kerk kon spreken, 1886-1986 (M. Blom -
Blokland e.a., Egmond aan Zee, z.j.).
R. Ranzijn
HERINNERINGEN AAN BEZET EGMOND
"Een bange tijd, een rot tijd, een beroerde tijd. Angst als iemand niet op tijd
thuis was. Vrees voor de mof of de NSB-ers, maar ook voor de toekomst,
voor de toestand in het algemeen, voor de kinderen."
"Je was niets, je was een bang schuchter beest. Je kon niemand vertrouwen,
je was altijd voorzichtig. Je deed je best om dingen niet te weten. Je stelde
je zo op, dat ze geen vat op je konden hebben: je hield je op de vlakte."
"En ondanks alles - uiteraard overschaduwd door die angst - een soort
romantiek, hechtere banden, meer saamhorigheid, omdat men meer op
elkaar was aangewezen." Deze en soortgelijke uitspraken doen vele mensen
die terugkijken op de oorlogstijd in Egmond.
Gedurende de negen maanden van de mobilisatie herbergde een oude
school te Egmond aan Zee luchtdoelartillerie. In een pand aan de
Zuiderstraat lagen infanteristen. Donderdagavond 9 mei 1940 was al
opdracht gegeven te verduisteren en de lichten niet te ontsteken. Men had
dus vermoedens. Toch werden de Nederlandse jagers op het vliegveld
Bergen op de vroege vrijdagmorgen van de tiende mei verrast. Tot maandag
heerste er een alarmtoestand. Vele geruchten deden de ronde.
Dinsdagmiddag werd Rotterdam gebombardeerd, 's Avonds om zes uur
werd de eerste Duitse soldaat in Egmond gesignaleerd. Dezelfde avond
kondigde generaal Winkelman de capitulatie aan.
4
Geestgronden, 2 (1995), nr. 1
