Verslag
van de
Najaars
vergadering
JLt /I
A.
25 november in de Kolfweid,
bezocht door 60 personen.
,;.l V.;i i
Onderwerp vormde de bedijking van de Uitlandse polder
en de aankoop nu van gronden daarin door Natuurmonu
menten. De historische inleiding werd kundig verzorgd door
Robbert Blom, die Dan van Lunsen moest vervangen. Bos
wachter Marcel Haas gaf een overzicht van de aankopen van
Natuurmonumenten en de vernatuurlijking daarvan.
De bedijking van de Uitlandse polder of Buitenjewel liep pa
rallel met die van de Zijpe. Het eerste octrooi tot inpoldering
van de Zijpe werd al in 1443 verleend door Filips de Goede
van Bourgondië. Maar het duurde tot 1552 tot schilder en
kanunnik Jan van Scorel van Keizer Karei V een octrooi kreeg
en geldschieters vond in Antwerpen om van de Zijpe zijn
gedroomd Nova Roma te kunnen maken. De nieuwe Zijper
Zeedijk werd met schinkels, verbindingsdijken, met het ei
land 't Oog verbonden. Want men wilde voorkomen dat tus
sen het Oog en de nieuwe dijk een open spui zou ontstaan
waar het water bij hoge vloeden
met grote forse zou doorstromen.
De eerste aanleg was in 1553/55. De
Noordschinkeldijk liep van de Oger
uitwateringsluis naar de eerste hoek
van de nieuwe dijk. Het onderhoud
kwam verder voor rekening van de
heer van Brederode. De Zuidschin-
keldijk liep van de Oger Zuidduinen
naar de Zijperdijk, 'raaiend' op de
toren van St. Maarten.
Al bij de storm van november 1555 sloeg de Zuiderschinkel
over 500 meter weg bij de Zuidduinen. De Noorderschinkel
verdween voor de helft met een deel van de Zijperdijk.
Herstel volgde in de jaren '56 en '57. Sitse Hayesz was de
eerste pionier die zich in Uiterland vestigde. Hij bouwde
een boerderij in de hoek van de Jeweldijken Noordschinkel.
Tijdens de Allerheiligenvloed in 1570 hield de opgestoven
Zuiderschinkel het. De Noorderschinkel en de Zijperdijk
braken. Bij octrooi van Alva werden de Zijper dijken her
steld. Maar de polder werd tijdens het beleg van Alkmaar
op bevel van Sonoy opnieuw geïnundeerd. In 1597, werd
de Zuiderschinkel hersteld, korter, naar het huidige tracee.
Pas in 1615 volgde het herstel van Oger polderdijken en
Noorderschinkel. Deze kwam iets noordelijker te liggen en
sloot aan op de Helmdijk.
In het tweede gedeelte van de avond ontvouwde boswach
ter Marcel Haas de plannen van Natuurmonumenten in de
Uitlandse polder en toonde met drone-foto's de realisatie
daarvan.
Een behoorlijk deel van het westelijk gedeelte Uitlandse
polder is aangekocht. Het vormt een buffer tussen Zwanen-
water en cultuurland. En door verhoging van het waterpijl
daar verliest het Zwanenwater minder grondwater naar de
lager gelegen polder. Het nieuwe natuurgebied vormt ook
een verbinding met dat in de Sandepolder. Ook een doel
stelling van de provincie in het kader van het Nationaal Na
tuur Netwerk, voorheen: Ecologische Hoofd Structuur. De
werkzaamheden in de polder zijn begonnen met de aanleg
van het depot voor de bagger uit het Zwanenwater in 2007.
Nadat het depot geruimd was, is met het verwijderen van
de teeltlaag en de accidentering van het terrein begonnen.
Er is door het nieuwe terrein ook een met honden toegan
kelijke wandelroute aangelegd. Op vragen wat er met het
bollenland tegenover de ingang van het Zwanenwater gaat
gebeuren, kon mede door het Beeldplan van de voormalige
Gemeente Zijpe wel een wens maar geen antwoord gege
ven worden.
it X