Lezing
De Slag op de
Zuiderzee
Robbert Blom
'Een volk dat leeft, bouwt aan zijn toekomst'
Je hebt wel eens zo'n avond dat door een goed boek of
een mooie film je wordt meegenomen uit het heden in een
verhaal uit het verleden. Het begon al met de sfeer welke
bij binnenkomst van leden en belangstellenden voelbaar
werd, het gaf de indruk dat men al vooraf het gevoel had
dat het een avond zou worden die iets extra's ging brengen.
De zaal liep vol en stoelen moesten worden aangevuld.
Het voorgevoel was juist. Toen Cees Aay uit Hem zijn lezing
begon waren het niet alleen de tekst en de beelden die het
verhaal gingen maken, maar juist ook zijn presentatie van
dit onderwerp. Door zijn verteltrant was hij één van die vele
stoere West-Friezen en Hollanders die de strijd aangingen
met de Spanjaarden. Eigenlijk was hij ook een van de vele
kapiteins die met hun bescheiden maatgegeven schepen
als Geuzen de strijd opzochten met de door Alva aangestel
de admiraal Bossu.
Op de achtergrond zagen wij een Marnix Blokker die de
'helmstok'van de laptop bediende. Een goed koppel dat sa
men het schip op de juiste koers hield.
Het verhaal was interessant en spannend waarbij het weer
ons een handje hielp om ons in te leven in die herfst- en
wintermaanden van 1573. Ook nu trok de wind aan tot 7/8
Bft waarbij de regen en hagel tegen de ramen kletterden. En
zo stonden wij ook op het dek van die Hollandsche schepen.
Voor hen die de feiten nog eens willen nalezen en zelfs de
juiste namen van alle Spaanse en Amsterdamse schepen en
aantallen bemanningen en geschutstukken willen nazien,
kunnen bij de secretaris de verslagen hiervan opvragen of
verwijzingen aangereikt krijgen om via internet nadere ge
gevens te vinden.
De pauze gaf de gelegenheid om even bij te komen van
een bijzonder geschiedenisverhaal waarin men niet echt
meedogend met elkaar omging. En om te spreken over de
Geuzen die tactisch fraaie manoeuvres toepasten, zoals snel
schaatsend op 'glissen'(koeienbotten) om zich terug te trek
ken achter de schepen die in het ijs vastlagen. Hadden ze in
Spanje nog nooit gezien!
Het tweede deel gaf een verrassende overgang, het verle
den transformeerde weer naar het heden.
We stappen virtueel op een schip van 15 meter lang en 275
pk voortstuwing, de Hessel-Snoek op het huidige Marker
meer. En zien op het dek staan schipper Cees Aay, maar nu
als maritiem archeoloog met nog twee stoere West-Friezen.
Met sonarapparatuur zoeken zij de bodem van het Marker
meer af naar alles wat er uit het verleden op en onder het
zand of de veenlagen ligt, zoals scheepswrakken (o.a. uit de
Slag!) of de sporen van ooit weggespoelde dijken.
Van de scheepswrakken zijn alleen de rompen in de bodem
terug te vinden omdat in de Zuiderzee obstakels, waar vis
sers met hun netten op vastliepen, met kettingen werden
weggetrokken. Het resultaat voor de mannen van de mari
tieme archeologie is dat alleen het onderstel van een schip
(en soms de lading) nog traceerbaar is.
Als het hele gebied in kaart is gebracht zal er een analyse
gemaakt worden, met name om die restanten van wrakken
die onderzoekwaardig zijn aan te duiden, en dat in samen
werking met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed.
En als er dan ook nog een echt galeischip (zowel roei- als
zeilschip) gevonden is en de duikers aan de gang kunnen
gaan, hebben wij al een afspraak voor een volgende lezing.
