■HU
gewoonte is tot op desen huydige dage toe, soo wan
neer ijemand 't sij jongh ofte oudt in den huwelijk-
sen staat ofte daerbuyten, comt te overlijden, dat
tusschen den sterftijt en den dagh der begrafenisse
op avondtijden, ten versoecke van den ge enen dien 't
bewint in de sterfhuysen heeft... bijeencomsten sijn
in 't sterfhuys, bestaande altijd sekerlijck in de vier
gebaren van den overledene tot soo groten getale als
dan begeert wert...
Er komen ook vrienden van elders en een ie
der draagt bij aan het waeckmaal ofte kistmaal
na sijn staat en gelegenheijt. ...En dit alles niette
genstaande 't placaat op 't geven van doodmalen
sonder dat oijtymant daarover is gemoeit...
Men is verontwaardigd dat de baljuw-dijk
graaf Jonkheer Cornelis van Egmondt van der
Nijenburgh (1688 - 1698)
daar nü plotseling herrie
over maakt. Men verde
digt zich door te zeggen
dat sij sulcs niet alleen van
alle tijden af van oude luy-
den hebben horen verhalen,
maar oock in haar tijt sulcs
ondervonden, deselve op hare
woonplaatsen en daarbuy-
ten.
Gelukkig voor de betrok
kenen kreeg de baljuw
nul op het rekest, mede
door het getuigenis van
meester Dirck.
Kroniekschrijver
Zijn grootste bekendheid
heeft meester Dirck ge
kregen als kroniekschrij
ver. Zijn werk is talloze
malen herdrukt en wordt tot in onze tijd door
historici van naam geciteerd (bijvoorbeeld
professor dr. A. van Deursen in zijn boek 'Het
Kopergeld van de 17e eeuw'). En dat ondanks
kritiek van allang vergeten tijdgenoten als dr.
Ludolf Smits, die smalend sprak over zijn sa
mengeflanste en magere Chronijk van Medenblik,
als een rariteitje de wereld opgedrongen. (J.Belonje,
'Een Kroniek van Medenblik' 1943)
De Kronieken van Medemblik en van Schagen
zijn de belangrijkste, maar ook de Kleine Kro
nieken van Schoorl en van Wieringerwaard
zijn vaak herdrukt. Natuurlijk zijn het wat
wonderlijk bijeengeraapte verhalen, maar
voorzover meester Dirck ze van nabij mee
maakte, vaak wel betrouwbaar. En een kroniek
Kvlck.
Fragment van de kaart van Zoutman met
de situatie in en om Oudesluis.
is nu eenmaal per definitie een verhaal over
historische gebeurtenissen chronologisch, dat
is in de tijd gerangschikt, maar zonder onder
linge samenhang. Vandaar dat de Kronieken
van meester Dirck een bonte opsomming zijn
van de meest bijzondere en soms bizarre ge
beurtenissen. Ter illustratie tenslotte een paar
voorbeelden uit 'Een kleyn Cronyclcen van de
Wieringerwaert' (circa 1679):
1616 In de Zomer is eenen Jan Gerritsz. van de
Mijldijck met eenigh Geldt na Texel gegaen, van mee-
ningh sijnde om een deel Lammeren te koopen en in
passant aen de Oude Sluys inde Herbergh komende
om eens te ververschen. Vint aldaer een persoon van
Tiel in 't gelagh die, soo hij seyde, mede daer heen
wilde. Hier op maecken zij mackerschap en gingen
met malkander heen. Maer
pas over het Koegras koomen-
de op het vlacke Zandt, heeft
de macker van Jan Gerritsz.
sijn moort geweer uytgehaelt.
En heeft Jan Gerritsz. sijn hiel
zenuw aen stucken gehouwen
en alsoo deerlijck met ver-
scheyden wonden vermoort.
1618 Slachter Willem Lou-
rentsz. van Warmenhuizen,
slacht een varken voor Cor
nelis Pietersz. Kemmer: in 't
openen ofte ontweyden van
't Vareken worde een slangh
gevonden, die hem genestelt
hadde in 't vet van 't Vareken
daer de Nier gehoorde te leg
gen en hadde de Nier heel op
gegeten...
1622 den 19 September is de
windt vergunt van de Graef-
lijckheydt aen eenen Adriaen Cornelis, Soon van de
Secretaris en Schotvanger van Nierop, om een Meel-
molen te bouwen in de Wieriger-waert.
1666 In January is Dirck Nanninghs aen de Groote
ofte oude sluys om de hoeck van de Waert zittende
van de Donder doot geslagen.
1672 den 12 February smorgens in 't rijsen van
de Son, zijn 6 kameraets als Jan Buykes, Jan Aider,
Blaeuwboer, Gam, Jan Peper, Koet, op schaetsen
gegaen en hebben in 11 uren tijt de 7 Steeden van
Noorthollant met Amsterdam besocht en in de 11
uren noch vierdehalf uren gepleystert.
Dit artikel is met toestemming van de auteur
overgenomen uit de Zijper Historie Bladen.
-20.-
mi*-'mm
gagggj—pi
