De storm
van 1665
Na de zware storm van 5
december 1665, die grote
schade toebracht aan de
dijken te Callantsoog en
Huisduinen en waarbij het hoog oplopende
water door het Amsteldiep zware schade had
veroorzaakt aan de Westfriese dijk, komt er
wéér een rapport. Het zoveelste. Een rapport
en een kaart (1672). Het zou zo mooi zijn: be
dijking van het Koegras in combinatie met
een dijk van het vaste land naar Wieringen.
Maar ja, wat zou dat allemaal gaan kosten? En
wie zou dan precies wat gaan betalen? De dijk
van Wieringen zou toch eigenlijk wel moeten
worden aangelegd op kosten van het Gemene
Land. Maar de Staten van Holland stelden vast
dat Gecommitteerde Raden nog niet hadden
aangetoond dat de aanleg inderdaad moge
lijk zou zijn met de middelen waarover men
zou kunnen beschikken. Ook was de vraag
nog niet opgelost hoe en in wat voegen men
de vereiste geldmiddelen op tafel zou kun
nen brengen. De beslissing werd verschoven
tot nader deliberatie. Van uitstel kwam ten
slotte afstel. Waarschijnlijk terecht. Want een
maand voor zijn dood schreef Abbestee in mei
1688, doelend op de plannen tot dijlcaanleg
naar Wieringen over de schriclcelijlce onnutte
kosten, want op zodaenige vlaclcte soo een
werclc te beginnen is onmogelijk om voor de
zee bestent te houden. Abbestee had na meer
dan veertig jaar bemoeienis met getijdestro
mingen in de noordelijke zeegaten diep res
pect gekregen voor de kracht van het water.
Hij zag in dat zelfs al zou men er in slagen
zo'n dijk aan te leggen, deze inspanningen bij
de toenmalige stand van de techniek, op den
duur toch niet houdbaar zouden blijken. Om
over de kosten nog maar te zwijgen. En voor
dat laatste argument bleek men in elk geval
gevoelig. De gouden eeuw was immers inmid
dels (voorgoed?) voorbij.
De kaart van 1672
De overzichtskaart van het Koegras en de
Waardgronden, die Dirk Pietersz Abbestee
in opdracht van de Gecommitteerde Raden
maakte, verscheen in 1672 in koperdruk bij
Frederilc de Wit te Amsterdam op formaat
76 bij 86 cm. De kaart is onder andere aan
wezig in het rijksarchief Noord-Holland. Het
Koegrasgedeelte van de bekende kaart van Jo-
hannes Dou van het Hoogheemraadschap der
Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en
West-Friesland (1680) is geheel gebaseerd op
de kaart van Abbestee. Linksboven op de kaart
is het voormalige eiland Huisduinen in kaart
gebracht. Aan het Marsdiep de laat vijftiende-
eeuwse nederzetting Die Helderbuyrt, ten dele
al achter de dijk en voor een deel nog in een
laatste restant van de vroegere Noordduinen.
Het kustdorp Huisduinen ligt aan de noord
rand van de zogenaamde Zuidduinen. Tussen
Noord- en Zuidduinen zien we het zogenaam
de Tussenland. Van west naar oost: het Oude
Land, Den Koogh en het Nieuwe Land. Het te
genwoordige Den Helder ligt grotendeels in
de laatste polder.
leggende tusschen Wieringen,
Wieringer Waerdt, Zijpe, Kal-
lants Ooge ende Huysduynen.
Inderdaad geeft deze kaart
een gedetailleerder over
zicht van zandgronden,
slibbige gronden met zand
gemengd en kleigronden,
benevens zeer uitvoerige
peilingcijfers. Abbestee
wijst erop dat met name
in het noorden van het
Koegrasgebied de uitwaai
ering van zand over de
waardgronden toeneemt
en dat het Amsteldiep als
maar meer uitschuurt.
-69.-
