Virk Pietmz. Abbeste^: ianAMuter etv cartoqraAf
Dirck Pietersz Abbeste
Zo staat het op zijn grafsteen in de kerk van
Callantsoog. Geen woord over zijn jarenlange
bemoeienissen met de kustverdediging die hij in
deze regio had als eerste Opziener van 's Lands
Werken.
Dirk bracht het groote onbedijclcte landt 't
Koegras, met het oog op een eventuele bedij
king, diverse malen in kaart. Hij was de eerste
landmeter/cartograaf die z'n leven lang in de
Kop van Noord-Holland woonde en werkte.
Hij werd geboren ergens tussen 1615 en 1617
te Callantsoog als zoon van Pieter Dircksz van
Abbestee, een buurtschap in het noorden van
't Oge. Pieter Dircksz was één van de beter
gesitueerde Oger boeren. Zo was hij in 1612
pachter van de tienden op het Oog. Tien jaar
later ging hij zijn geluk beproeven op 't Nieu
we Slijck, de in 1610 drooggelegde polder Wie-
ringerwaard. Hij kocht daar een boerderij met
30 morgen grond. In 1625 breidde hij z'n bezit
uit tot 400 morgen, zo'n 30 hectare.
Het is niet bekend waar zoon Dirk zijn oplei
ding tot landmeter heeft genoten. Waarschijn
lijk bij de Alkmaarse landmeters Ariaan en
Anthonus Metius, die beiden eveneens land
bezit hadden in de Wieringerwaard. Wellicht
heeft hij zijn praktische scholing gehad bij
Dirk Langendijk. De zus van Dirk, Anna, was
getrouwd met een Langendijk. We weten ei
genlijk alleen zeker dat hij op 30 januari 1643
in het register van landmeters staat: Derclc
Pieterssen Abbeste, nae examinatie van (door)
Frans van Schooten, professor matheseos (wis
kunde) tot Leyden...
Ook staat vermeld in de Nederduitse Astro-
nomia, van de in die tijd beroemde wiskun
dige Dirk Rembrandtszoon Nierop, dat Dirk
Abbestee in 1647 in de Wieringerwaard waar
nemingen verrichtte omtrent de helling der
ecliptica (baan van de aarde).
J.T. (Jan) Bremer
In 1649 kreeg hij zijn aanstelling als secretaris
en rentmeester van Callantsoog. Het jaar daar
op (15 mei 1650) trad hij in het huwelijk met
Trijntje Tijsses uit Schagen. Vervolgens werd
hij, na eerst daartoe geëxamineerd te zijn, op
18 april 1652 beëdigd als notaris te Callantsoog.
Zijn vrouw overleed in 1669. Dirk hertrouwde
met een nicht van Trijntje in 1677. Haar naam
was Riclceltje Cornelisdr Plaets, eveneens uit
Schagen. Zij stierf in 1683. Hij overleefde dus
zijn beide vrouwen, zoals blijkt uit de tekst op
hun grafsteen in de dorpskerk.
Hoewel op de steen alleen sprake is van
zijn beroep als secretaris van 't Oge, lag het
zwaartepunt van zijn werkzaamheden bij zijn
werk aan de kustverdediging. In de loop van
de tijd was hij kenner bij uitnemendheid van
de getij stromen en dijken, slikken en schorren
in de Kop van Noord-Holland geworden. Niet
voor niets werd hij tenslotte door het bestuur
van het gewest tot (eerste) Opziener van 's
Lands Werken te Huisduinen en Den Helder.
"Zijn werk is de sleutel tot begrip van de
waterstaatkundige toestand in zijn tijd
en de basis voor het werk van zijn opvol
gers,"
aldus biograaf dr. Henk Schoorl.
SECRETARIS INT CALLANS
OOGE, IS GERUST NADAT
HIJ HETSELVE AMT ALHIER
39 JAREN HEEFT BEDIENT
OP DEN 8 JUNI ANO 1688
foto: Adinda Blokker
-62.-
