Nexw tv dull Mtomwt (wnsoLj)
Jaap de Vries
PRET NA HET VERTREK VAN DE DUITSERS
Hoewel de Nederlandse Binnenlandse Strijd
krachten alles beheerden wat de Duitsers ach
terlieten, hadden ze onvoldoende mankracht
beschikbaar om zich ook maar iets van onze
activiteiten aan te trekken.
Zodoende konden wij ongehinderd onze gang
gaan. We beklommen eindeloze ondergrond
se trappen en liepen door kilometerslange
tunnels die de bunkers en artilleriestellingen
met elkaar verbonden. We ontdekten dat in
sommige bunkers meubilair en munitie was
achtergelaten.
De enige dingen die wij van waarde achtten
waren houten kasten en de omhulsels van
stromatrassen die we uitstekend geschikt
vonden om tenten van te maken; na het ver
wijderen van het stro namen we ze mee naar
huis. De kasten waren moeilijker te vervoeren,
maar met Gert's hulp speelde ik het klaar om
enkele te bemachtigen. De beste vondst was
een schrijfbureau, hetgeen me in de komende
jaren goed van pas zou komen.
Sommige jongens hadden er lol in allerlei stre
ken met explosieven uit te halen, maar ik was
te voorzichtig om aan hun gevaarlijke spel
letjes mee te doen. Het opblazen van kanon
nen werd door sommigen één van de meest
opwindende daden van vandalisme gevonden.
Dit werd gedaan door een touwtje aan de deto-
nator van een handgranaat te bevestigen, deze
daarna in de loop van een kanon te plaatsen
en dan de loop op te vullen met zand. Vervol
gens trok één van de vandalen op veilige af
stand aan het touwtje met de te verwachten
gevolgen. De grootste waaghalzen activeerden
vlammenwerpers met het resultaat dat één
van hen ernstige brandwonden opliep.
Een minder gevaarlijk spelletje was het in
brand steken van trotyl, een explosief dat
zonder detonator niet ontplofte maar hevig
brandde en daarbij zwarte rookwolken produ
ceerde. Op onderlinge afstanden van zo'n der
tig meter bevonden zich mangaten in het dak
van de tunnels. We hadden er plezier in om
kistjes vol met trotyl in de tunnels te plaatsen,
het dan in brand te steken en te aanschouwen
hoe zwarte rookwolken uit elk mangat om
hoog stegen.
Het is een wonder dat geen van mijn vrienden
of klasgenoten ooit het slachtoffer van derge
lijke ondoordachte handelingen werd.
AAN HET WERK VOOR MIJN ZUINIGE OOM
Drie maanden na de bevrijding kwam ik van
de lagere school af. Ik had vrijwel geen voor
lichting over de mogelijkheid van verder on
derwijs ontvangen. Hoe dan ook, ik wist don
ders goed dat vader er niet aan dacht om me
verder te laten studeren. Het gevolg was dat
mijn verwachtingen voor de toekomst niet al
te hoog waren.
Eén ding had ik gemeen met mijn vader: bei
den hadden we een hekel aan het boerenbe
drijf zodoende was boer worden voor mij
beslist geen optie. Ik gaf er de voorkeur aan
om iets creatiefs te doen, zoals timmeren of
meubelmaken. Maar vader gaf geen enkel ge
hoor aan mijn smeekbeden 0111 een paar van
mijn vrienden naar de ambachtschool te mo
gen vergezellen. Hij verzekerde me dat ik veel
beter meteen als krullenjongen kon beginnen
en beloofde een baas voor me te zoeken.
Tegen die tijd was het wederopbouwwerlc in
het dorp al in volle gang. De schade die de
Duitsers hadden aangericht was fenomenaal;
verscheidene huizen moesten worden afge
broken en vele andere uitgebreid gerepareerd.
Het gevolg was dat een overvloed aan werk
beschikbaar was, in hoofdzaak timmerwerk.
Bouwvakkers uit omliggende dorpen moesten
de plaatselijke werkkrachten aanvullen.
Vader had een gesprek met oom Piet Vos, de
belangrijkste aannemer in Callantsoog, en
vroeg hem of hij werk voor me had. Oom Piet
Behalve de vernielingen die de Duitsers in Nederland hadden aangericht erfden vee een enorm aan
tal monsterlijke betonnen bouwsels die de duinen infiltreerden en lelijke littekens in het landschap
achterlieten. De duinen waren bedenkelijk verzwakt door een netwerk van bunkers en tunnels het
zou miljoenen gaan kosten om al die betonnen gedrochten te verwijderen en de duinen te herstel
len. Maar voordat zoiets ging gebeuren hadden mijn vrienden en ik de gelegenheid om enerverende
expedities te ondernemen.
-29.-
