Hoew 'Karnémélkplzuits
Guus Zeeman
Hoeve 'Oranje Vrijstaat' gaat weer 'Karnemelkplaats' heten
Al eerder is er in 'De Cloclc' over deze boerderij hadden een karnvat dat door een rosmolen*
geschreven. Hij werd in de Tweede Wereldoor- werd aangedreven. Als de boter was gevormd
log gebruikt als uitvalbasis van Engelandvaar- en uit het vat werd gehaald bleef de lcarne-
ders; zie jaargang 6, nr. 3, blz. 49. melk over. Het was de gewoonte (in ieder geval
De nieuwe eigenaren willen de naam van de J
melk werd weggeven aan de arme mensen in
boerderij Oranje Vrijstaat weer veranderen m
:v Callantsoog en Groote Keeten.
de oude naam Karnemelkplaats 0
Wat is de geschiedenis van deze naam
geving?
Tot 1910 verwerkten de boeren rond Callants
oog en Groote Keeten de melk op het eigen be
drijf. Men maakte zelf kaas en boter. Wat niet
lokaal werd verkocht ging donderdags naar de
markt in Schagen.
Aldus Guurtje Zee-
man-Kruisveld (1896
- 1996), die haar kin
derjaren doorbracht
op de boerderij 'Voor
waarts' aan de Voor
weg.
In 1910 verenigde een
aantal boeren zich.
Ze lieten een melkfa-
briekje bouwen in Groote Keeten aan de Helm-
weg, de 'De Onderneming' (de latere woning
en timmermanswerkplaats van Piet Kruisveld
en zijn zoon Henk). Einde van de thuisverwer-
lcing van de melk. Begin jaren dertig werd dit
fabriekje opgeheven en ging de melk naar de
nieuwe melkfabriek in 't Zand, 'Nieuw Leven',
nu 'BolleNoord'.
Bij de boerderij
werd een wit laken of
doek opgehangen, zo
dat deze mensen kon
den zien dat er kar
nemelk gehaald kon
worden.
Boter maakte men als volgt: de mellc werd in
grote geëmailleerde schotels rustig weggezet,
totdat de room er als een laag bovenop dreef.
Dan werd het afgeroomd en de room werd in
een karnvat gedaan. De iets grotere boeren
De naam 'Oranje Vrijstaat'.
Eind 1800 verdreven de Engelsen de Neder
landse kolonisten in Zuid-Afrika (Boeren) naar
het noorden. Deze stichtten daar twee eigen
De boerderij aan de Voorweg nr. 1 is verkocht. Mevrouw T. de Jong, welke 62 jaar op de boerderij
heeft gewoond, heeft met pijn in het hart de hoeve verkocht. Die is nu eigendom van Anke-Nel Zee
man en Wïlfred de Wild. Alvorens zij erin trokken is de boerderij helemaal uitgeruimd en schoon
gemaakt. Daar de boerderij zo goed als nog in oorspronkelijke staat is, hebben we een aantal foto's
genomen om dit vast te leggen.
t-. -ii j bij de boeren aan de Voorweg) dat de karne-
-77.-
