Luxfktsckif>
Ze hadden ervan gehoord en ze hadden er
over gelezen. Maar nu hadden ze 't zelf
gezien. Op 9 juni 1930 was-ie statig over de
stad aan het Marsdiep gevlogen, het toen al
legendarische luchtschip Graf Zeppelin. De
Duitse Graf Zeppelin, die twee jaar eerder
voor het eerst was opgestegen van Fried-
richshafen, was een waardig monument voor
de naamgever, de beroemde luchtschippio
nier graaf Ferdinand von Zeppelin. Het stati
ge schip dat groter was dan alle daarvoor
gebouwde Zeppelins - ruim dertig meter
hoog en breed en bijna 240 meter lang - vloog
statig over de nederige huisjes van de Ouwe
Helder in de richting van de Lange Jaap en
was een paar minuten later uit het zicht ver
dwenen.
Er was bewondering en enthousiasme: dit
luchtschip kon vijftien ton aan vracht en pas
sagiers binnen een etmaal naar Amerika ver
voeren. Die Duitsers konden er wat van! Maar
niet iedereen was enthousiast. Mijn grootva
der vond het maar niks. Toen hij in de jaren
vóór de Eerste Wereldoorlog in Duitsland
gewoond en gewerkt had, had hij heel wat
ellende met die luchtschepen meegemaakt.
En dat was achteraf nog niets geweest in ver
gelijking met de ellende die de luchtmon
sters in de oorlog zelf hadden veroorzaakt.
Op vijfduizend oorlogstochten hadden de
Zeps onnoemelijk veel ellende aangericht. En
zelfwaren ze ook niet ongedeerd uit de strijd
gekomen. Een derde van deze luchtvloot,
zo'n dertig Zeppelins, was aan flarden ge
schoten en een zelfde aantal was ten onder
gegaan door slechte weersomstandigheden of
technische gebreken. En toch waren ze door
gegaan met hun lugubere handwerk...
Na de oorlog werd het de Duitsers verboden
grote luchtschepen te bouwen, maar nog geen
tien jaar later waren ze er weer. Voor com
merciële doeleinden, zeiden ze. En in elk
geval ook voor propagandistische doeleinden.
Ze waren weer helemaal terug, die Duitsers.
En dat was het nou juist wat opa benauwde.
Maar 't gaat altijd anders dan je denkt. Want
toen de Tweede Wereldoorlog tien jaar later
uitbrak, waren het geen Zeppelin die Den
Helder vanuit de lucht bestookten. Zelfs in de
Slag om Engeland speelden deze luchtsche
pen geen rol. Sterker nog, in begin 1940 had
de chef van de Luftwaffe, Herman Göring,
bevel gegeven de laatste twee bestaande
luchtschepen te slopen om het metaal te
gebruiken voor de bouw van militaire vlieg
tuigen. Na het gebeuren met Hitler's trots, de
'Hindenburg', waarbij 34 van de 97 opvaren
den in de vlammen waren omgekomen, had
den de nazi's, die toch al nooit zo erg over
tuigd geweest waren van de militaire beteke
nis van de Zeppelins, in feite van deze lucht
schepen afgezien.
Het was dan ook verschrikkelijk geweest, het
ergste drama in de bewogen geschiedenis van
de Zeppelins. Op 6 mei 1937 was de 'Hinden
burg', de bijna 250 meter lange mastodont met
een accommodatie voor vijftig passagiers,
met enige vertraging aangekomen in Lake-
hurst, New Jersey in de Verenigde Staten. Even
als bij de achttien voorafgaande transatlanti
sche vluchten leek ook nu de landing zich
normaal te voltrekken. Toen gebeurde het.
Van het ene op het andere moment sloegen
enorme vlammen uit de romp van het lucht
schip. Binnen een minuut lag de 'Hinden
burg' totaal uitgebrand op de grond. Radio
luisteraars hoorden tot hun verbijstering de
bij de landing aanwezige verslaggever in de
microfoon snikken: "Het brandt, de vlammen
slaan er aan alle kanten uit en het stort op de
afmeermast en de mensen eronder. Dit is één
van de grootste catastrofes uit de geschiede
nis. Oh, die mensen, die mensen!"
Zo stond het daags daarna in de Helderse
Courant, ook toen al een actuele krant... Dat
is ons gelukkig bespaard gebleven, zei m'n
grootvader, toen hij me het verhaal vertelde.
Ondingen zijn het. Gelukkig zie je ze niet
meer. En dat vond ik jammer, want dat was
weer zoiets van vroeger wat ik alleen maar
uit de verhalen kende. Roeireddingboten,
radersleepboten, Zeppelins, watervliegtuigen,
allemaal verdwenen.
Nee, 't was niet meer wat het geweest was. En
dat vond ik jammer.
Van de heer Jan T. Bremer kregen we de volgende reactie: Ik las een Zeppelinverhaal bij een foto.
Dat deed mij denken aan bijgaand verhaal - let op de datum! - uit m'n boekje 'Ik min u Helder,
stad der steden... Helderse verhalen uit de periode 1914-1940.'
- 72.-
