Vêy daJctMJwew tztW/ de< Icerh
DE RODE OUDHOLLANDSE DAKPANNEN VAN DE KERK VAN CALLANTSOOG
De huidige kerk van Caïlantsoog staat sinds 1581 op deze plaats. De kerk is blijven staan, het
dorp is in oostelijke richting opgeschoven. In 1755 klaagde ds. Opperdoes te Caïlantsoog bij de
Gecommitteerde Raden in Hoorn dat er veel achterstallig onderhoud was aan pastorie en kerk.
Die droegen de kerkmeesters op inspectie en, zo nodig, reparaties uit te voeren.
Dit ging niet zonder gemor, maar op 28
maart 1757 kon ds. Opperdoes de Heeren
schrijven: "...met veel vergenoeginge (te hebben)
gesien dat thans de glazen en het dak des kerks
gestopt waren en wij zo tot de woninge des kerks
kunne opgaan..." In 1757 droeg de kerk dus een
rieten dak dat gestopt moest worden.
De jaarrekening van 1822 vermeldt een post:
"Aan Riet, Ropen en arbeitsloon ten gedeeltelijke
reparatie van het rieten dak der kerk f. 74,-471/2."
Maar op foto's rond 1910 heeft het riet plaats
gemaakt voor blauwe leipannen, met houten
rekken op het dak tegen het afwaaien.
Er zijn rond 1850 veel nieuwe, zgn. 'Water
staatskerken' gebouwd, die allen een pannen
dak kregen. Kijk naar Burgerbrug, Schager-
brug, Den Helder. Caïlantsoog is daar vast
niet bij achtergebleven. In ieder geval sloeg
de grote brand op 10/11 september 1874, die
het halve dorp vlak naast de kerk in de as
legde, ontstaan door blikseminslag en aange
wakkerd door een westerstorm, niet over
naar het dak van de kerk. Ja, er werd in dat
jaar zelfs aan W.F. Stoel te Alkmaar 14,00
voor 200 dakpannen betaald. Maar, was dat
voor de pastorie of de kerk?
Een rieten dak gaat veertig jaar mee, een pan
nendak tachtig. Rond 1920 is de hele kerk
hard aan vernieuwing toe. De toenmalige
predikant, ds. F.A. France, tevens redacteur
van het gemeenteblaadje 'De Clock van Cal-
lens-Ooghe' schrijft in 1920:
Tot die tijd stond achter de kerk een hos. Die
werd dus vervangen door een aanbouw. Maar
de toren werd niet verder opgetrokken van
steen. Deze zeer grondige restauratie werd
omstreeks 1925 uitgevoerd en sinds die tijd
zijn de kleuren van de Callantsoger kerk wit,
rood en donkergroen. Weer kwamen er rek
ken op de pannen te liggen, maar de stormen
bleven hun tol eisen. Na de oorlog '40-'45
moesten er de nodige reparaties aan het
gebouw worden verricht.
In 1972 en 1980 vond er een restauratie in
twee fasen plaats onder directie van de heer
J. Timmerman. Eerst binnen in de kerk en
schilderwerk buitenom; in 1980 binnen,
maar vooral buiten. Toen werden de Oudhol
landse dakpannen verwijderd, het dakbe
schot, dak- en kilgoten gerepareerd, ventifol
aangebracht en dezelfde pannen weer op hun
plaats gelegd.
Twintig jaar later verkeerden de dakgoten
van de kerk in een abominabele toestand. Dit
kwam vooral door de mest van een groeiende
zwerm duiven, die op de pannenreklcen aan
de luwe zijde van het dak de nacht door
brachten. Veel dakpannen waren door de
schurende werking van wind, zand en zee
zout, en de hitte en de koude, flinterdun
geworden. De nokken waarmee ze op de lat
ten haken waren afgevlakt. In 2002 werd een
dakherstelcommissie in het leven geroepen
en de heer J. Stekelenburg nam de directie op
zich. Gelukkig ging Monumentenzorg ermee
Dries Blokker
"De restauratie van de kerk dus) zal in hoofdzaak
bestaan uit het verwijderen van de pleisterlaag
buiten, waarvoor in de plaats komt schoon met
selwerk; de ramen bezetten met glas in lood; het
maken van een nieuw dak met goten en pannen
dak. Binnen nieuw pleisterwerk op de muren;
schoonmaken en in de was boenen van het eiken
hout en schilderen van het houten gewelf en de
vurenhouten banken; het aanbrengen van een con
sistoriekamer. De toren wordt vrijwel geheel ver
nieuwd en (bijna) geheel van steen opgetrokken.
Hierover zijn evenwel nog niet alle gegevens be
kend. De pannendaken worden öfrood onverglansd
öf blauw-zwart verglansd."
- 28.-
