CalLuttsoger Indiëgajtgers
Aan het einde van de 16e eeuw ontstaat er
vanuit Nederland (de Republiek) belangstel
ling om zelf naar Azië te reizen. Men probeer
de het om de Noord (Willem Barentsz) omdat
de Portugezen de route naar Indië beheersten,
maar dit was geen succes.
Men besloot de gebruikelijke route om Afrika
te nemen om aan de geliefde specerijen te
komen en ze zelf te halen waarmee ze grote
winsten konden maken.
Nederland was daartoe in staat, mede door de
ontwikkeling van het Fluitschip, een schip
met een kleine bemanning welke veel lading
kon vervoeren.
Om de krachten te bundelen werd de VOC in
1602 opgericht. Ze werd in 1799 opgeheven.
De belangrijkste producten waren: kruidna
gel, nootmuskaat en peper en later tabak, sui
ker, thee, cacao en kina.
In de periode 1820-1825 volgde de verovering
van Java via militaire acties en werden de loka
le vorsten afgezet. Dit was niet gemakkelijk,
want overal was verzet tegen de Nederlanders.
Nederland won de Java-oorlog, maar wel met
grote verliezen, aan inheemse kant 200.000 en
aan Nederlandse kant 8.000 Europese en 7.000
inheemse militaire slachtoffers.
Hierna volgden de Atjeh-oorlogen vanaf 1873,
welke 30 jaar duurden. In 1894 was er ook de
Lombok-expeditie wellce door het Indische
leger werd verloren.
In deze periode gingen ook Nederlandse finan
ciers zich met Indië bemoeien. Grote trekpleis
ters waren goud, tin, steenkool en aardolie. De
onderdrukking van de bevolking bleef.
Door de westers geschoolde Indische elite
kwam er een nationalistische beweging. Al in
1922 waarschuwde Wediodiningrat het Ne
derlandse Bestuur met de woorden: "Er zal
een tijd komen waarop ons volk zijn geduld
zal verliezen."
De invloed van Multatuli's Max Havelaar
(1860) met zijn felle aanklacht tegen de uitbui
ting van Java had zich ook doen gelden.
Nederland wilde niet van inmenging in zijn
koloniaal bestuur weten.
Door de Indische studentenvereniging in Ne
derland, de Perhimpoenan, werd een tijd
schrift uitgegeven genaamd Indonesia Mer-
delca. Tijdens de Japanse bezetting liep de aan
pak van de leden uit elkaar, Hatta en Soelcarno
werkten mee met de Japanse bezetter, Sjahrir
niet.
Indonesië, het voormalige Nederlands Indië of
Nederlands Oost Indië bestaat uit ca. 13.000
eilanden waarvan we de grootste wel weten en
velen van ons het rijtje dat met Bali begint
ook zo op kunnen dreunen. Het land is onge
veer 46 keer zo groot als Nederland.
Hier begint het eigenlijke verhaal over de mili
tairen die uitgezonden werden om het
Nederlandse gezag te herstellen.
Toch eerst maar een paar jaartallen.
14 maart 1942
Inval Japan in Ned. Indië.
7 december 1942
Koningin Wilhelmina kondigt een Rijks-confe
rentie aan.
17 augustus 1945
Uitroepen van de onafhankelijke republiek
Indonesia. Japan beloofde niet in te grijpen,
hoewel ze officieel al op 15 augustus had ge
capituleerd, maar dit werd pas op 21 augustus
bekendgemaakt.
2 oktober 1945
L.G.G. van Mook komt aan in Batavia.
16/20 juli 1946
Conferentie te Malina (Zuid Celebes) waar de
Verenigde Staten van Indonesië worden opge
richt.
september 1946
Vertrek van de eerste lichting dienstplichtigen
(voordien vrijwilligers) naar Ned. Indië. Dit
was de zogenaamde 7 December Divisie, ge
noemd naar de datum van de toespraak van
Wilhelmina in 1942.
11/14 november 1946
Accoord van Ling-gadjatie.
juli 1947
Eerste politionele actie.
4 augustus 1947
VN-commissie gaat bemiddelen.
Cees Vriesman
Om wat over de Callantsogers te vertellen die naar het voormalig Nederlands Indië zijn uitgezon
den eerst een beetje geschiedenis.
-62.-
