Het ontstaan van 't Zwanenwater
4'Y?)ï!'yVÏ
i Ur
Of/
w/s 'ff 'ij m
Wim Lastdrager
f ooc. #v
^CailanfHöOM^
l ryfrtJ^X X I
I 1 v,yt sCV
i Xi'~' r\X
rX/
gr *- :/r 7 jf/i
P /E^//
A'Sm Ma«ii«t«
In 1895 is het Zwanenwater nog één meer.
Van het voorheen gesloten kustgebied bleven
slechts enkele geïsoleerde gebieden over. Dat
waren: Texel, Wieringen, Huisduinen en 't
Oghe.
In het noorden scheidde het Heersdiep 't
Oghe van Huisduinen.
Aan de zuidzijde was een breed en vlak
strand dat tot het Zijpergat liep. Aanvankelijk
lag het Zijpergat dicht onder de plek waar nu
Callantsoog ligt. De Zijpe was afwisselend
actief. Er waren perioden dat de kust geslo
ten was, waarna er weer tientallen jaren volg
den met nieuwe kustopeningen die het getij
water in de Zijperboezem lieten stromen.
Al deze kustopeningen werden 'Zijpe' ge
noemd. Deze geulen kwamen steeds zuidelij
ker te liggen.
Omstreeks 1300 verlandde het Zijpergat en in
1358 was de kust daar gesloten. De kustlijn
lag toen 5 km westelijker dan thans. Het was
destijds mogelijk over een hoog strand met
opgestoven nollen van Petten naar 't Oghe te
rijden.
Doordat het water van de Zijpe een bedrei
ging voor West-Friesland vormde, werd er
door de West-Friezen op aangedrongen de
Zijpe te bedijken. In 1597 kwam de bedijking
na enige mislukte pogingen tot stand.
Westelijk van de Zijperzeedijk bleef het
strand lange tijd vlak.
In de tiende eeuw was de duinkust tussen Petten en Huisduinen gesloten. De kust lag toen veel
westelijker dan tegenwoordig. Achter deze kust lagen hoeven.
Tijdens de periode ±1140 - 1300 gingen er door stormvloeden grote oppervlakten van het Noord-
Hollands kustgebied verloren. De zee drong via doorbraakgeulen diep landinwaarts. De ontgin-
ningsgebieden ten oosten van de voormalige gesloten duinkust werden overspoeld.
Strandpa
Zeewering bij
Callantsoog
Z/fs
I
i.ficè/i- f
Deel van een kaart
van de Aangedijkte
Landen benoorden
den Westfrieschen
Omringdijk. 1895
Archief: N.V.
Het Zwanenwater
jH'tjnn
7,
i I
'A
Zeewering jO i\f*
benoorden yf* r Zf
f r'
Petten
**Ji 9
'V*ff
- 58. -
