Weghalen klokken
Op 27 oktober 1944 ontving de Inspecteur
Kunstbescherming bericht van de directie
der glasfabriek dat deze bezoek had ontvan
gen van Duitse autoriteiten, die, na de klok
ken te hebben bekeken, mededeelden dat
deze partij elders zou worden ondergebracht.
Ze zouden daartoe per schip worden afge
voerd.
Op 31 oktober 1944 begon men de ongeveer
250 klokken buiten te zetten en aan boord te
brengen van een schip genaamd 'Op hoop van
zegen', een naam die niet bepaald toepasselijk
was. Dit schip was op 23 oktober 1944 door
de Duitsers gevorderd. De eigenaar van het
schip, J. van Dijk, was echter niet bereid daar
mee naar Duitsland te varen. Iemand anders,
(een gelegenheidsschipper) was hiertoe wel
bereid, maar zoals in het desbetreffende ver
slag staat, het schip was 'ten gevolge van slechte
of in het geheel niet aanwezige zeemanschap voor
Urk op het IJsselmeer tot zinken gekomen'.
Dat gebeurde tegen de in aanbouw zijnde
dijk van de Noord-Oostpolder, omstreeks 12
november 1944.
Na de Duitse capitulatie op 5 mei 1945, met
name in de loop van juli daarna werden de
klokken door Rijkswaterstaat uit het gezon
ken schip gelicht en naar Amsterdam verzon
den. Aldaar heeft de Technisch-Physische
Dienst van TNO en de TH te Delft de klokken
geanalyseerd, ten behoeve van een studie
over het klankgehalte van de klokken. De
Rijksinspecteur voor de Kunstbescherming
deelde eind 1945 mede dat, voor zover de
klokken reparatie behoefden, deze voor reke
ning van zijn Dienst zouden worden hersteld
en dat het toezicht bij het weder ophangen in
de torens was opgedragen aan de architect
W.J. Dirkmaat te Alkmaar. Aldus zijn de klok
ken begin 1946 weer op hun vertrouwde
plaats in onze kerktorens teruggekeerd.
Met veel waardering dient melding te worden
gemaakt van de betoonde activiteit van de
Rijksinspectie Kunstbescherming. Deze heeft
in belangrijke mate tot het behoud van onze
klokken geleid. Evenzeer moet met dankbaar
heid aan de vaderlandslievende houding van
schipper J. van Dijk worden gedacht. Uiter
aard is hij voor het verlies van zijn schip
schadeloos gesteld.
Krachtens Duits bevel v
in het spergebied (o.a.
m 12-2-1943 moesten
Noord-Holland) alle
klokken uit de to
rens gehaald wor
den. Overeenkom
stig een afspraak
met de Duitsers wer
den ze door de Rijks
inspectie Kunst
bescherming opge
slagen in een loods
van de glasfabriek te
Leerdam.
Van de heer D. Stam uit Abbekerk ontvingen we een brief, waarin hij ons verwees naar een stukje
over kerkklokken door de heer Krom in het jaarboekje d.d. 1993 van zijn vereniging. Hij heeft een
kopie bijgevoegd en eindigt zijn schrijven met de zin: "Het is mogelijk dat onze klokken dezelfde
reis hebben meegemaakt."
De klok in de Callantsoger N.H. Kerk.
(foto: Karei Unk)
In 1946 wordt de klok weer in de toren gehesen.
P. Krom
- 54. -
