Op 6 oktober 1873 werd het besluit genomen om in Callantsoog een nieuwe school te bou
wen. Hiervoor werd door het gemeentebestuur een stukje grond aangekocht voor 200,00 van
de 'Algemene Armen'.
De diaconie der kerkelijke gemeente trachtte op haar wijze de ontwikkeling der arme volks
klasse te bevorderen door zoals zij zich op 13 april 1873 uitsprak: "Zo min mogelijk bedeling toe te
kennen aan mensen die hun kinderen geen onderwijs laten genieten of zich onverschillig betonen in het
waken tegen schoolverzuim."
(Er was toen nog geen leerplichtwet. Die lcomt pas in juli 1900. Red.)
Gehoopt werd dat nu ook het Burgerlijk Armbestuur deze gedragslijn zou volgen daar anders
deze diaconale pogingen weinig resultaat zouden boeken. Of dit nu echter de juiste methode
was?
De bouw van de nieuwe school met woning voor het hoofd der school werd na openbare aan
besteding aangenomen door Gerrit Bouman te Wieringerwaard voor 11.790,00. De totale
kosten bedroegen 12.002,58 (inbegrepen de kosten van de grond en overschrijving daarvan),
welke werden bestreden uit de bijdragen van Rijk en Provincie, ieder 5201,29 en van de
Gemeente 1300,00. De verkoop van de oude school werd geschat op 300,00. Deze diende na
de grote dorpsbrand van september 1884 eerst nog tot onderdak voor enkele gedupeerde
gezinnen. Onder andere voor mijn grootouders Jacob Baken Gzn. gehuwd met Maartje Prins.
Hoofdonderwijzer Heeroma vertrok 1 januari 1876 naar Den Helder en werd 1 maart daarop
na een vergelijkend examen opgevolgd door Abraham Klerk uit Spanbroek.
Er blijkt nu een kwekelinge aan de school te zijn, Aaltje Kuiken die 'uit hoofde van haar behoefti
ge omstandigheden' een jaarlijkse toelage ontvangt van 25,00 om haar studie aan de kweek
school te kunnen voltooien. Zij slaagde in mei 1880 en werd hier op 7 oktober 1881 tot onder
wijzeres benoemd. Zij was dus de eerste onderwijzeres aan onze school.
Dat kwam zeer goed uit, want in 1879 was een nieuwe wet op het lager onderwijs in werking
getreden. Deze voegde nuttige handwerken als verplicht vak aan de andere vakken toe.
A. Klerk werd ingaande 1 juli 1883 in Den Helder benoemd. In zijn plaats kwam op 28 juni
1883 Johannes Vis, onderwijzer te Nieuwe Niedorp.
In 1885 telde de school 83 leerlingen. Het werd nu nodig een afscheiding in het blijkbaar
enige lokaal aan te brengen.
In 1895 bleek het noodzakelijk te zijn de school tot drie lokalen te vergroten om zodoende
ruimte te scheppen voor resp. 40, 44 en 30 leerlingen. Het verbouwen werd gegund aan
Gerardus Ruigewaard te Egmond aan Zee voor 3460,00.
Hoofdonderwijzer Vis zag zich genoodzaakt wegens ziekte - hij had in 1909 reeds twee maan
den rust moeten nemen - eervol ontslag aan te vragen, dat hem op 1 februari 1910 werd ver
leend.
Ilc heb hem nog meegemaakt, hardlopende achter een leerling aan. Ilc herinner me dat die
vluchtende leerling een zoon van Duit was. Die woonde in het Kaaphuis ten noorden van
Groote Keeten.
Meester Johannes Langhorst werd op 18 janu
ari 1910 in zijn plaats benoemd. Die bleef tot
augustus 1922 en werd opgevolgd door Ewoud
Smit.
Aap - noot - mies
Het bekende leesplankje volgens de methode
Hoogeveen.
De op karton geplakte letters (links) moesten altijd
in de ronde blikken doosjes (rechts) opgeborgen wor
den.
Tussen 1910 en 1960 hebben duizenden kinderen
met deze methode lezen geleerd.
De inhoud van de bijbehorende boekjes, Ot en Sien,
Pim en Mien raakte echter uit de tijd.
Nu zijn verzamelaars en musea gek op deze boekjes,
maar wie heeft ze nog?
78
