Scr?A&cw&me w
in de nieuwbouw van Callantsoog
C.W.J. Schaap
Sinckelsant
Omstreeks 1300 was het Sinckelsant nog een getijgeul van de
Noordzee waar de Oger vissersscheepjes een veilige ligplaats
vonden. De getijgeul verplaatste zich zuidwaarts en werd steeds smaller en ondieper. Zij is in de
loop van de 14de eeuw verland. Op een kaart van 1647, getekend door Dirk Pietersz. Abbestee,
wordt Sinckelsant aangeduid als 'een ontgonnen duinvallei
De naam Sinckelsant betekent volgens het Middel Nederlandse Woordenboek 'veilige ligplaats
Sinckelsteen is onder andere de benaming voor 'anker'.
Het gemeentebestuur van Cal
lantsoog gaf op 26 augus
tus 1973 in overleg
met de heer J.Baken Gzn,
een uitstekend kenner van
de geschiedenis van Callantsoog,
de volgende namen aan straten in de
nieuwbouw:
Sinckelsant, de Gorsen, Warande, Vogelarij,
Groenland, de Leyen en de Gloode.
Waaraan heeft men deze namen ontleend?
de Gorsen
Buiten het eiland het Oog strekte zich een gebied uit van schorren, gorzen en slikken. Ook aan
de oostzijde van het eiland zullen gorzen hebben gelegen. Gorzen waren begroeide aanwassen,
die bij gewone Vloeden niet meer onderliepen en door hun plantengroei geschikt waren tot
beweiding van schapen.
(Hoe het komt dat de gemeentebestuur gorsen met een s heeft geschreven weten we niet, in de
woordenboeken wordt het met een z gespeld. Red.)
Warande
Jachtterrein. In een verleibrief in 1610 werd de heren van Callantsoog toegestaan te jagen in de
'Duynwarande'.
Vogelarij
Een der oneigenlijke heerlijke rechten van de heren van Callantsoog was dat van 'vogelarij'. Het
was o.a. een manier van uitoefening van de jacht op vogels met de 'lange lijn'. Vooral in de
buiten gorzen werd deze jacht met slagnetten uitgevoerd. De vogelvanger zat daarbij in een
schuilhut en ving de vogels door het dichttrekken van vlak op de bodem uitgestrekte netten,
waaronder voer was uitgestrooid. De vogelrijkdom was in vroegere tijden in deze streken heel
groot en was een van de voedselbronnen voor de inwoners. Ook werden door de kooikers
contracten afgesloten met handelaren in Amsterdam voor de afname van de gevangen hoeveelhe
den.
Groenland
Er zijn in Callantsoog veel walvisvaarders geweest. (Ik kom hier nader op terug bij de
behandeling van de Maarten Mooij- en de Frankendaalstraat) De walvisvangst werd uitgevoerd
bij Spitsbergen, waarvan men vroeger dacht dat het een onderdeel was van het enorme eiland
Groenland. Men sprak daarom ook over de vaart op Groenland.
40
