Zoals eerder vermeld verzorgt Rijkswaterstaat sinds het einde
van de vorige eeuw de kustverdediging, dus ook die van het
Zwanenwater. Dat gebied heeft tot op heden van kustafslag
tlink te lijden gehad.
Rijkswaterstaat beperkte zich aanvankelijk tot het naar binnen
laten stuiven en op hoogte houden van de zeereep. Het bleek
echter noodzakelijk maatregelen tegen het naar binnen stuiven
de zand te treffen, daar dit de bestaande vegetatie bedekte en
tevens een bedreiging voor de meren vormde. Door de kustaf
slag wordt bovendien de buitenste duinenrij steeds smaller,
hetgeen een veranderende grondwaterstand bewerkstelligt. Het
is duidelijk, dat de belangen van een goede kustverdediging en
het behoud van de natuur strijdig kunnen zijn en dat voortdu
rend overleg tussen Rijkswaterstaat en de natuurbeheerders
geboden is.
Door de intensivering van de
landbouw, die samenging met
kunstmestgebruik, mechanise
ring en dergelijke dingen,
hetgeen omstreeks 1930 alom
te lande op gang kwam, werd
de exploitatie ten behoeve van
agrarisch gebruik van 't
Zwanenwater stopgezet. Op
het terrein zijn slechts de
verschralende landbouw
methodes, die voorheen in
zwang waren, toegepast.
Het zijn juist deze methodes
die in het huidige natuurbe
heer navolging vinden. Bij
het niet meer toepassen van
dit extensief agrarisch gebruik
van de bodem zou het terrein
snel dichtgroeien, het natuur
lijk verloop van de successie
naar struweel of bos.
De 15 jaar voordat de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten 't Zwanenwater in
eigendom kreeg, was dit proces in volle gang. Er werd nog slechts het hoognodige aan
maaiwerk en dergelijke verricht, met als gevolg dat in 1961 het terrein zodanig dicht begon te
groeien, dat het al tienduizenden guldens zou kosten om het weer zijn gedaante van 25 jaar terug
te geven.
Een gelukkige omstandigheid is, dat door de loop der
eeuwen 't Zwanenwater steeds als één geheel in handen
van particulieren is geweest. Hierdoor bleef het land
schap voor versnippering bespaard en kreeg de wilde
flora en fauna de kans zich te ontwikkelen.
Bovendien werd het gebied reeds vanaf 1925 als natuur
monument beschouwd, hetgeen van invloed op het be
heer is geweest.
76
Een goede kustverdediging
1876 De heer Prévenaire koopt de heerlijkheid Callantsoog.
Hij wordt dus ook de eigenaar van 't Zwanenwater.
1900 De heer Prévenaire overlijdt. Zijn drie dochters erven.
Één ervan is getrouwd met Jonkheer Ch. van de Poll.
1925 De familie van de Poll besluit 't Zwanenwater in een
familie N. V. op te nemen.
1972 De Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten koopt
't Zwanenwater.
Wilde flora kreeg een kans
