Honderd jaar geleden om precies te zijn op 26 januari 1890 strandde op de kust
van Callantsoog de met ijzer beladen viermast bark 'Loch Moidart' onder gezag
voerder Andrewis. Het schip was afkomstig uit Glasgow.
Waarschijnlijk weet niemand meer, dat twee van de opvarenden hun laatste rust
plaats op het Callantsoger kerkhof hebben gevonden.
Het zijn John Wright 47 jaar afkomstig uit Ayr en Charles N.P.Moxon 17jaar af
komstig uit Great-Yarmouth.
Het graf, waarop een grote steen staat, ligt be-oosten onze kerk, op het oude
gedeelte van het kerkhof.
1. Zilveren armband van het strand van Callants-
oog. Datering 10e eeuw. Afmetingen zie tekst.
berger5. De in Scandinavische depots ge
vonden exemplaren, waarbij het aantal
aangehechte ringen kan oplopen tot meer
dan 15, zijn soms voorzien van eromheen
gevouwen munten. Hierdoor kunnen de
schatvondsten waarvan ze deel uitmaken
relatief nauwkeurig worden gedateerd. Er
is wel gedacht dat de armbanden een primi
tief soort geld zouden vertegenwoordigen.
Wegen van de voorwerpen schijnt echter
geen bevredigende resultaten te hebben
opgeleverd. Hoe het ook zij, ze zullen naast
sieraad op een of andere wijze welhaast
zeker ook voor handelsdoeleinden zijn
gebruikt.
Ter afsluiting kan nog worden opgemerkt
dat de vindplaats niet zo onwaarschijnlijk
is als hij op het eerste gezicht lijkt. De
vroegere kustlijn heeft in de middeleeuwen
zeker vijf kilometer of meer zeewaarts
gelegen6. Tegen het einde van de 12e eeuw
drongen geulen het land binnen op de
plaats waar nu het zand voor de kustverde
diging werd opgezogen. Hierbij ontstond
het waddeneiland Huisduinen. Blijkbaar is
de armband afkomstig uit een nederzetting
langs de voormalige kust. Het sieraad
behoeft niet door de Vikingen zelf te zijn
meegenomen, maar kan ook heel goed na
het hoogtepunt van de Vikinginvallen
(ruwweg de 9e eeuw na Chr.) door handels
contacten ter plaatse zijn aangeland.
En daarmee zijn we aan het einde gekomen
van wat we over de armband kunnen ver
tellen. Hij vormt ontegenzeglijk een wel
kome aanvulling van de weinige voorwer
pen uit Scandinavië die we in Nederland
kennen.
Noten
1 Woltering 1987, 304.
2 Een zilveren toiletgarnituur uit de Viking
tijd van het strand van Domburg, Walacria
(een kroniek van Walcheren), deel 3, Mid
delburg (in druk).
3 Om precies te zijn: 2.2; 2.6; 2.7; 2.8 en2.9cm
met een draaddikte van resp. 1.5-2; 1.5-2;
1.5; 1.5-2.5 en 1-2.5 mm.
4 De datering loopt uiteen van 900 tot 1150 na
Chr. Zie: Hardh 1976.
5 Stenberger 1958, 96-97. Dezelfde typen bij
Hardh 1976 (type IA met sluiting 101 („ein-
fache Knoten") en type 102 („Spiralkno-
ten").
6 Zie bijvoorbeeld de Archeologische kaart
van Nederland 1 100.000 Blad Hollands
Noorderkwartier in ca. 1350 na Chr. in:
Lambooij 1987.
Literatuur
Hardh, B., 1976. Wikingerzeitliche Depotfunde
aus Südschweden. Probleme und Analysen.
Lund.
Lambooij, H., 1987. Getekend Land. Alkmaar.
Stenberger, M., 1958. Die Schatzfunde Gotlands
der Wikingerzeit. Stockholm.
Woltering, P. J., 1987 (red.). Archeologische
kroniek van Noord-Holland over 1986,Hol-
Kerkstraat 1
3811 CV Amersfoort
2. Bovenaanzicht van de armband.
TER Ol/ERVENKING
