OndeAApiand oAtiktl it oveAgtnomtn uit WtettAhtm'
Vat blad i& het twtmouandtlij kt oAgaan van d&
AAcke.ologitc.kt (jJ.eAkgtmttntckap vooa NtdeAland.
Een Viking-sieraad van het strand van Callantsoog,
Noord-Holland
[/ikingtn oj NooAmanntn op onzt kutt
Het MiAtn Skandinavitckt GeAmamn die. van S00 tot 1200
langt de. EuAopttt kutttn zwieAven.
R. M. van Heeringen
Ongeveer een jaar geleden werd mij door
de gebroeders J. en W. Bredenoort uit
Kampen een „sleutelbos" ter determinatie
aangeboden (afb. 1). Het voorwerp werd
gevonden op het strand van Callantsoog.
Op het bewuste strandgedeelte, dat in ver
band met de voortschrijdende kustafslag in
1986 was opgehoogd met zand uit het
Schelpengat ten zuidwesten van Huisdui
nen, werden ook zilveren munten en ge
bruiksvoorwerpen gevonden'. De jongste
munten, Spaanse matten uit het laatste
kwart van de 17e eeuw, zouden volgens
kranteberichten afkomstig zijn van het
oorlogsschip „Hollandia" dat in 1696 bij
Texel is vergaan.
Door deze vondsten op een dwaalspoor
gebracht, lukte het mij niet de armband
thuis te brengen. Tijdens het schrijven van
een artikel over een strandvondst uit Zee
land2 werd de herkomst en datering van de
sleutelbos echter spoedig duidelijk. Het
voorwerp bestaat uit een (nu) iets ovale
ring van zilverdraad met een doorsnede die
varieert van 7.1 tot 8.1 cm. De dikte van de
ronde draad loopt uiteen van 2 tot 4.5 mm.
De uiteinden lopen puntig toe en zijn aan
elkaar bevestigd met een spiraalknoop (afb.
2). Aan de grote ring hangen vijf kleinere
ringen, eveneens van zilverdraad. De dia
meter bedraagt 2.2 tot 2.9 cm en de draad
dikte 1 tot 2.5 mm3. De uiteinden lopen
puntig toe en zijn met een eenvoudige
knoop verbonden. De zes ringen tezamen
wegen 30.6 gram.
Dergelijke samengestelde artefacten wor
den in de Duitstalige literatuur beschreven
als „Armring" of wel in goed Nederlands
„armband". Ze dateren uit de Viking-tijd.
In Zuid-Zweden, waar een produktiecen-
trum van deze armbanden moet hebben
gelegen, dateren de meeste exemplaren uit
de tweede helft van de 10e eeuw''. Een
ander mogelijk herkomstgebied ligt op
Sjaslland in Denemarken. Buiten Zweden
en Denemarken zijn ze zeldzaam. Typolo
gisch kunnen de ringen worden onderge
bracht bij de typen Arl en Ar2 van Sten-
