XXk \\y,n
Rob Rentenaar
Plaatsnamen en familienamen als spiegel van onze cultuur.
Uitgeverij Strengholt, Naarden.
Isbn 90-6010-696-2, 135 blz. f 27,50
Dr.R.Rentenaar heeft een zeer leesbaar boekje geschreven over plaatsnamen en
familienamen.
De naam Groenland komt als aardrijkskundige naam veel voor. Soms heeft dat te
maken met de walvisvaart, zoals in ons dorp, vaak echter heeft het andere gron
den. (bijv. afgeleid van grasland)
De voorouders van oud-minister Winsemius komen van Winsum. Er zijn tijden
geweest, dat het interessant was om zijn naam te verlatinisoren'zie Winsemi
us.
Een ander voorbeeld is Schipper, die zich Nauta ging noemen.
Ook vergrieksing1 kwam voor: Barleus (van het beroemde gymnasium) komt van van
Baarle.
De naam Skagerrak is van Nederlandse afkomst, maar heeft niets met Schagen te
maken.
Zandbanken zijn bij ons niet onbekend. De schrijver heeft in zijn boekje een
hoofdstuk gewijd aan 'Neeltje Jans en andere zandbanken'.
In dat hoofdstuk zitten overigens geen verwijziging@a naar Callantsoger
naamgeving.
Callantsoger namen die wel worden genoemd en soms worden uitgelegd, zijn de
Vries, Hollander, Vriesman, Gooijer, Tesselaar.
Over de naam Oger schrijft Rentenaar: "Tot de echte zeldzaamheden horen
Wieringer en Oger, zo deze laatste naam tenminste op een inwoner van Schiermon
nikoog en niet op Kallensoog teruggaat."
Niet duidelijk is waarom de schrijver Callantsoog spelt als Kallensoog. Zou er
overigens een naamkundige relatie zijn met het Zweedse eilandj© Kallandsö? (Zie
'de Clock' 1ste jaargang, nr.1)
Namen goed schrijven is kennelijk moeilijk.
Op 17 januari 1990 (dus na de invoering van de herindeling) schreef het Ministe
rie van Binnenlandse Zaken een brief aan de burgemeester van C&lantsooa.
T
In het hoofdstuk 'Duinen' komt u de naam Kiefteglop tegen.
Voorbeelden van de grote invloed van het Christendom op do naaugeving vinden wij
bij de voornamen, bijv. Jan en Piet. Die invloed is er ook bij plaatsnamen,
bijv. Sexbierum.
Sexbierum heeft te maken met de heilige Sixtus en niet met wat u dacht.
In Loppersum is een buurt met de naam Jericho.
Ei is ook een verband tussen oorlogen of veldtochten en naamgeving. Bijvoorbeeld
boerderijen met de naam ,Waterloo of El.ba of Quatre Bras; straten of buurten met
namen als Lombok, Korea of Turkije.
De namen de Goudmijn en de Vetpot bewijzen dat het in de landbouw goed kon gaan.
Zorgen ever het inkomen spreken uit veldnamen als: Kostverloren, Boerenverdriet
of de Nachtmerrie.
Het Bosje van Haai: en Nijd geeft aan dat er ook geruzied werd over land.
De verleiding is groot om verder te citeren. Misschien is het beter dat u zelf
het boekje koopt of in de bibliotheek leent. Het is er interessant genoeg voor.
W.C.Vierhout
27-4-90
26
