00 Het gebied, dat aangeduid wordt met Kallands harad leengebied van Kalland") omvat een schiereiland Kallandso en een stuk "Kalland". Dit is te vinden in Vastergotland, in het zuiden van het Vanern=Venermeer We zullen nu niet verder ingaan op de geografische aspecten van dit gebied, maar ons beperken tot de naamsverklaring die men er daar aan geeft. De naam is volgens Ivar Lundahl van oorsprong een sterk verbogen onzijdig zelf standig naamwoord. In het oudzweeds: nom.Qualdin, gen.Qualdinsdat.Qualdni, acc. Qualdin. Hj.Lindroth vond als oudste geschreven bron Qualdinshö (1288), Qualdins o (1298), Qwaldensöö (1317) Evenals Lundahl meent hij, dat de naam oorspronkelijk een afleiding van het oud- zweedse Kvald met het achtervoegsel -ana is. (Kvald bergknalt"uppsvallning"= opzwelling, bult). Dit gaat weer terug op het sterk verspreide - germaanse kuellan, in oud-hoogduits quellan, in nieuwhoogduits quellen. Echter ook in de betekenis in Vastergotland van Kvall ophoging, heuvel. De naam zou dan duiden op "de door de berg(heuvel) opgevulde bocht(baai) Dit nu komt treffend overeen met de ligging van K&llandsö; het rijst uit het Venermeer omhoog in de "baai" van Lidköping. Tenslotte ook hier een greep van veel voorkomende namen van voor de laatste herziening van de officiële Zweedse spelling (1945) Qualdboe, Kallbo, Kaalbo, Kalle, Kallen, Kaallen, Qwalden, Kaaldin, Kallin, Q O O 09 9# Kallen, Kallone, Kalen, Kollen, Koldhen, Kaalden, Kalldoon, Kaalleng ,Col- lantz (hè'reth)Collandz (hareth) Collands (heret) Voorzichtig zou je kunnen denken dat de naamsverklaring "heuvel aan een inham" evenzo goed op Callantsoog kan slaan. Immers, 't Oghe was een duineilandje op rijzend uit zee Mag je hier nu een skandinavische verbinding leggen of niet? Kan het een vernoeming zijn geweest van handelaren, zeelieden, etc., uit het noorden? Bekend is bijvoorbeeld dat in dit mistige waddengebied de gevaren groot waren voor mens en lading. Zee, weer en wind maar ook tweevoetige vijanden wa ren reële gevaren. Vaak begroef men een deel van de handelswaar of winst uit over wegingen van risico-spreiding op stille plekken, om ze bij een volgende reis weer op te halen. Is Callantsoog ontstaan uit een dergelijke handelwijze? Of is dit slechts toe val? Nader onderzoek zal misschien meer opleveren, misschien zelfs de bevestiging van een dwaalspoor Wie meer weet of wil weten, ik houd mij aanbevolen. Adriaan Kuiler KiHandso rijst uit het Venermeer omhoog. 3

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

De Clock van Callens-Ooghe | 1986 | | pagina 3