CALLANTSOOG KALLANDSO
Louter toevallig merkte ik, tijdens een vakantie in Zweden, de naam Kallandsö
op de kaart op. Zoiets vind je dan erg toevallig en je gaat kijken of er ver
band bestaat tussen de naamgeving hier en elders.
Allereerst een term: TOPONYMIE. Dit is de wetenschap die zich bezighoudt met
de verklaring van plaatsnamen.
Laten we nu eens kijken wat er toponymisch van Callantsoog bekend is
SCHOORL (1) wijdt in zijn boek t OGHE een voetnoot aan deze naamgeving.
Callinge is een geslachtsnaam, afgeleid van PN Karl of de friese mansnaam Kalle
Door friese palatisering verplaatsing van de articulatie-basis naar het
harde gehemeltem.a.w. klankverandering) werd Callinge tot Gallens
Hij citeert hier De Vries (2)
Andere schrijvers komen ook op een dergelijke verklaring uit.
Het tweede deel van de naam zou kunnen duiden op een verbastering van -ing of
-inga. Ing- namen zijn zowel in Friesland en bijvoorbeeld in de Betuwe bekend
Ing kan een achtervoegsel zijn tot de afleiding van werkwoorden (voor een aan
duiding van de handeling) of voor de vorming van patronymica van persoons
namen.
Kalle-ing zou verbasterd worden tot Kalling -Kalleng - Kallen - Kallens
Komen we nu aan het derde deel van de naam, dan levert dat minder problemen op
OOG betekent eiland. Vormen hiervan vinden we terug in:
- oudnoordfrankisch (onfrank) en oudsaksisch (osaks) oga
- oudhoogduits (ohd) ouga
- oudnoors (onoors) auga
- gotisch (got) augo
Toch is dit niet te scheiden van het:
- latijn (lat) oculus
- oudslavisch (oslav) oko
- Oudindisch (oind) aksi
Tenslotte een greep uit de meest voorkomende namen uit de tijd dat de spellings
regels er nog niet waren:
Callinge, CallingheKellingheKallantsoogeCallandsoog, Callandtoog, Callans
Ooge1t Oogh, 't Ooch, t OgheCallensKallensoog, Galantsoog,Calandsoog,
Callings-oogeCalling-ooge (o.a. 4)
Voor zover bekend dateert de oudste geschreven bron hier: oorkonde) uit onge
veer 920 na Chr(5). Hier wordt Callinge genoemd als een van de bezittingen
van het Klooster Egmond. Het betreft hier waarschijnlijk een 150 - 200 jaar
latere aanvulling of herschreven oorkonde (6).
Dit neemt niet weg dat er inkomsten waren uit Callantsoog.Een halve bezitting
hoeve die 14 pond per jaar opleverde)Dat doet veronderstellen dat de naam nog
veel Ouder isHij is dan reeds verbasterd. Maar hoe oud?
O
Een mogelijk aanknopingspunt kan KALLANDSO zijn (7/8)
Enig archiefwerk in 1985 in de bibliotheek van SKARA (Zweden) leverde het vol
gende op
Als we starten met het tweede gedeelte 0 dan komen we ook op "eiland" uit
PN Persoonsnaam
Patronymicum (mv.Patronymica) Persoonsnaam, afgeleid van de vader.
BijvoorbeeldJan-zoon wordt Jansen, Hendrik-zoon wordt Hendriks